Έκτωρ Κακναβάτος

Ώρα δειλινή

Το Ποιημα Ανηκει στη συλλογή Τα μαχαίρια της Κίρκης (1980).

Λέω μη τάχαμ είναι μεταβίωση*

ακόμα και βυζαντινή

μην η ψηφίδα εντός του εκκλησιδιού

που ενώπια* ασπρίζει

ή που ολόσωμος ο ασβέστης άγιασε

μην είναι που ασκητεύει αντίκρυ του

γαρουφαλένια δύση

η εσπέρα

η ψύχρα

που η ψαλμουδιά ξεπόρτισε στα θάμνα

ένα με τα σπουργίτια

μην είν' του Ίακχου* τα Πάθη ετούτα ή του Χριστού

και σάστισε ο Απρίλης

μην το κερί, μην το θυμίαμα, το αρχαίο στασίδι

μην η λοξή του απ' το βημόθυρο

κρύα ματιά του ταξιάρχη

που ως το καρυόφυλλο η ψυχή μου τρέμει.

Μνήμη που με πονάς

μην είσαι συ η αίσθηση όπου στα δυο με σχίζει

το βιος* που μου αφήσανε μέσα στα κόκαλα

οι αιώνες, κι είναι μες στους εσπερινούς

που εντός μου η πλημμύρα ανεβαίνει τόση.

μεταβίωση: η μεταθανάτια ζωή ή κατάσταση· μεταβιώ: ζω μετά (ενν. από μια καταστροφή), επιζώ.

ενώπια: αντίκρυ, ενώπιον.

Ίακχος: τοπικός ήρωας της Ελευσίνας που ταυτίστηκε αργότερα με το Διόνυσο.

μειόκαινος: γεωλογική περίοδος (26 με 19 εκατομ. χρόνια, κατά την οποία εμφανίστηκαν και εξελίχτηκαν τα θηλαστικά).

καταβολή: κατάθεση, παρακαταθήκη, κληρονομιά.

βιος: ο πλούτος, η αφθονία αγαθών.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε προσεκτικά το ποίημα και προσπαθήστε να απαντήσετε στις εξής ερωτήσεις:
α) Από ποιο συναίσθημα διακατέχεται ο ποιητής;
β) Ποια συγκεκριμένα πράγματα προκαλούν αυτό το συναίσθημα;
γ) Ποιοι στίχοι δείχνουν ότι αυτό το συναίσθημα δεν προέρχεται μόνο από την άμεση παρατήρηση αλλά και από κάτι βαθύτερο; (ποιο;)
Με ποιες εκφράσεις δίνεται η ψυχική ένταση;
Ποια σημασία παίρνουν μέσα στο ποίημα οι λέξεις και οι φράσεις: «που ενώπια ασπρίζει», «του μειόκαινου η καταβολή» «το βιος»;
Σε τι διαφοροποιείται η τελευταία στροφή από το υπόλοιπο ποίημα;
Τα πάθη του Χριστού άλλοτε συνδέονται με τα πάθη του Άδωνη και άλλοτε με του Ίακχου ή του Διόνυσου. Διαβάστε και το ποίημα του Α. Σικελιανού Στ' Όσιου Λουκά το Μοναστήρι. Τι παρατηρείτε;