Θουκυδίδη Περικλέους Επιτάφιος (B Λυκείου Γενικής Παιδείας) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
Κεφ. 38 Κεφ. 40 Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

Η Αθήνα και η
Σπάρτη στον πόλεμο: σύγκριση της αγωγής των νέων στις δύο
πόλεις
39. «Διαφέρομεν1 δὲ καὶ ταῖς τῶν πολεμικῶν μελέταις τῶν ἐναντίων τοῖσδε. τήν τε γὰρ πόλιν κοινὴν παρέχομεν, καὶ οὐκ ἔστιν ὅτε ξενηλασίαις2 ἀπείργομέν τινα ἢ μαθήματος ἢ θεάματος, ὃ μὴ κρυφθὲν ἄν τις τῶν πολεμίων ἰδὼν ὠφεληθείη, πιστεύοντες οὐ ταῖς παρασκευαῖς τὸ πλέον καὶ ἀπάταις3 ἢ τῷ ἀφ' ἡμῶν αὐτῶν ἐς τὰ ἔργα εὐψύχῳ4· καὶ ἐν ταῖς παιδείαις οἱ μὲν ἐπιπόνῳ ἀσκήσει εὐθὺς νέοι ὄντες τὸ ἀνδρεῖον μετέρχονται, ἡμεῖς δὲ ἀνειμένως διαιτώμενοι οὐδὲν ἧσσον ἐπὶ τοὺς ἰσοπαλεῖς κινδύνους χωροῦμεν. τεκμήριον δέ· οὔτε γὰρ Λακεδαιμόνιοι καθ' ἑαυτούς, μεθ' ἁπάντων δὲ ἐς τὴν γῆν ἡμῶν στρατεύουσι, τήν τε τῶν πέλας αὐτοὶ ἐπελθόντες οὐ χαλεπῶς ἐν τῇ ἀλλοτρίᾳ τοὺς περὶ τῶν οἰκείων ἀμυνομένους μαχόμενοι τὰ πλείω κρατοῦμεν. ἁθρόᾳ τε τῇ δυνάμει ἡμῶν οὐδείς πω πολέμιος ἐνέτυχε διὰ τὴν τοῦ ναυτικοῦ τε ἅμα ἐπιμέλειαν καὶ τὴν ἐν τῇ γῇ ἐπὶ πολλὰ ἡμῶν αὐτῶν ἐπίπεμψιν· ἢν δέ που μορίῳ τινὶ προσμείξωσι, κρατήσαντές τέ τινας ἡμῶν πάντας αὐχοῦσιν ἀπεῶσθαι καὶ νικηθέντες ὑφ' ἁπάντων ἡσσῆσθαι5. καίτοι εἰ ῥᾳθυμίᾳ μᾶλλον ἢ πόνων μελέτῃ καὶ μὴ μετὰ νόμων τὸ πλέον ἢ τρόπων ἀνδρείας ἐθέλομεν κινδυνεύειν, περιγίγνεται ἡμῖν τοῖς τε μέλλουσιν ἀλγεινοῖς μὴ προκάμνειν, καὶ ἐς αὐτὰ ἐλθοῦσι μὴ ἀτολμοτέρους τῶν αἰεὶ μοχθούντων φαίνεσθαι, καὶ ἔν τε τούτοις τὴν πόλιν ἀξίαν εἶναι θαυμάζεσθαι καὶ ἔτι ἐν ἄλλοις.

 

 

    Κεφ. 39
Μελέται· εκπαίδευση.
Κοινή· ανοιχτή σε όλους.
Οὐκ ἔστιν ὅτε·σε καμιά περίπτωση, ποτέ.
Ξενηλασία (ξένος-ἐλαύνω)· απέλαση των ξένων.
Ἀπείργω· εμποδίζω, αποκλείω.
Ὅ μὴ κρυφθὲν... ἰδών· που, αν δεν το κρύβαμε και το έβλεπε.
Ἀπάτη· τέχνασμα, ξεγέλασμα.
Ἐς τὰ ἔργα· την ώρα της μάχης.
Παιδεία· το εκπαιδευτικό σύστημα .
Εὐθύς νέοι ὄντες· από την παιδική τους ηλικία.
Μετέρχονται τὸ ἀνδρεῖον (τὴν ἀνδρείαν)· επιδιώκουν να γίνουν ανδρείοι.
Οπλιτικό σώμα, Σπάρτη [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού] Σπάρτη 1ο μέρος (βίντεο, 18:36 min) [πηγή: Εκπαιδευτική Tηλεόραση] Σπάρτη 2ο μέρος (βίντεο, 18:34 min) [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]
Διαιτῶμαι ἀνειμένως· ζω άνετα.
Οὐδέν ἧσσον (λιτότητα)· με όχι κατώτερο φρόνημα.
Ἰσοπαλής· το ίδιο μεγάλος.
Καθ' ἑαυτούς· μόνοι τους, μόνο με τη δική τους δύναμη.
Μεθ' ἁπάντων· μαζί με όλους τους συμμάχους τους.
Ἐπέρχομαι τὴν τῶν πέλας (γῆν)· εισβάλλω στη χώρα των άλλων.
Περὶ τῶν οἰκείων· για τη σωτηρία της χώρας τους.

Ἐντυγχάνω τῇ δυνάμει ἀθρόᾳ· αντιμετωπίζω τη (συνολική) δύναμη συγκεντρωμένη.
Πρώτη Αθηναϊκή συμμαχία [πηγή: Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού] Χάρτης της Δηλιακής Συμμαχίας του 431 π.Χ. [πηγή: Wikimedia Commons]
Διὰ τὴν ἐπίπεμψιν ἐπί πολλά ἐν τῇ γῇ ἡμῶν αὐτῶν· επειδή σε πολλά μέρη της στεριάς στέλνουμε στρατό από μας τους ίδιους.
Προσμείγνυμί τινι· συγκρούομαι.
Μόριόν τι· ένα μέρος από...
Αὐχῶ· καυχιέμαι.
Άπεῶσθαι (ρ. ἀπωθῶ· τρέπω σε φυγή).
Μελέτη πόνων· επίπονη άσκηση.
Καὶ μὴ... ἀνδρείας· η σύνταξη: καὶ μὴ μετὰ ἀνδρείας νόμων τὸ πλεῖστον ἤ τρόπων· με ανδρεία που δεν πηγάζει τόσο από την επιβολή του νόμου, όσο από τον τρόπο της ζωής μας.
Τονισμός των χαρακτηριστικών της Αθηναϊκής μελέτης σε αντίθεση με τα χαρακτηριστικά της σπαρτιατικής μελέτης με χιαστό σχήμα (παράλληλο κείμενο)
Ἐθέλομεν κινδυνεύειν· ριχνόμαστε πρόθυμοι στον κίνδυνο.
Περιγίγνεται· μένει κέρδος.
Προκάμνω· κουράζομαι προκαταβολικά.
Τὰ μέλλοντα ἀλγεινά· οι δύσκολες στιγμές που είναι να έρθουν.
Αἰεὶ μοχθῶ· πασχίζω αδιάκοπα.
Ἀξίαν εἶναι· εξαρτάται από το (εννούμενο) φημί.