Ρητορικά Κείμενα (Β Λυκείου Ανθρωπιστικών Σπουδών) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
§§ 31-33 ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ - Εισαγωγή Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 34

«Ὁ δ' ἐπίλογος σύγκειται ἐκ τεττάρων, ἔκ τε τοῦ πρὸς ἑαυτὸν κατασκευάσαι εὖ τὸν ἀκροατὴν καὶ τὸν ἐναντίον φαύλως, καὶ ἐκ τοῦ αὐξῆσαι καὶ ταπεινῶσαι, καὶ ἐκ τοῦ εἰς τὰ πάθη τὸν ἀκροατὴν καταστῆσαι, καὶ ἐξ ἀναμνήσεως»

Αριστοτέλη, Ρητορική I 19, 1419β11
  

ΚείμενοΕικόνα

 

  
    [34] Ἱκανά μοι νομίζω εἰρῆσθαι, καίτοι πολλά γε παραλιπών· ἀλλὰ πιστεύω ὑμᾶς καὶ ἄνευ τούτων αὐτοὺς τὰ συμφέροντα τῇ πόλει γνώσεσθαι. οὐ γὰρ ἄλλοις τισὶν ὑμᾶς δεῖ περὶ τῶν ἀξίων ὄντων βουλεύειν τεκμηρίοις χρῆσθαι ἢ ὑμῖν αὐτοῖς, ὁποῖοί τινες ὄντες αὐτοὶ περὶ τὴν πόλιν ἐδοκιμάσθητε. ἔστι γὰρ τὰ τούτου ἐπιτηδεύματα καινὰ παραδείγματα καὶ πάσης δημοκρατίας ἀλλότρια.
Ο κατήγορος επαινεί τους βουλευτές.
Αντιδημοκρατικό το ήθος του Φίλωνα

 

 

 

γλωσσικά σχόλιαΕικόνα

34 ὁποῖοί τινες ὄντες επειδή είστε τέτοιοι άνθρωποι, επειδή δείξατε τέτοια διαγωγή
  ἀλλότριος, -α, -ον ξένος, εχθρικός
  μοι δοτική προσωπική του ποιητικού αιτίου
  παραλιπών εναντιωματική μτχ.
  ἀλλὰ πιστεύω... γνώσεσθαι η συντακτική σειρά είναι: ἀλλὰ πιστεύω ὑμᾶς αὐτοὺς γνώσεσθαι τὰ συμφέροντα τῇ πόλει καὶ ἄνευ τούτων
  οὐ γὰρ ἄλλοις τισίν... ἢ ὑμῖν αὐτοῖς η συντακτική σειρά είναι: οὐ γὰρ δεῖ χρῆσθαι ἄλλοις τισίν τεκμηρίοις ἢ ὑμῖν αὐτοῖς περὶ τῶν ὄντων ἀξίων βουλεύειν
  βουλεύειν απρμφ. της αναφοράς από το επίθ. ἀξίων
  τεκμηρίοις κατηγορούμενο στο ἄλλοις τισίν
  ὄντες αιτιολογική μτχ.
  περὶ τὴν πόλιν εμπρόθ. προσδ. της αναφοράς
  δημοκρατίας γενική κτητική στο επίθ. ἀλλότριος

 

 

 

ερμηνευτικά σχόλιαΕικόνα

 

34 Ἱκανά μοι νομίζω εἰρῆσθαι, καίτοι πολλά γε παραλιπών παρόμοια φράση χρησιμοποιεί ο Λυσίας και στον λόγο του Περί του Σηκού 9: «ἀλλὰ γάρ, ὦ βουλή, περὶ μὲν τῶν πρότερον γεγενημένων πολλὰ ἔχων εἰπεῖν ἱκανὰ νομίζω τὰ εἰρημένα».
Το σχήμα της υποσιώπησης (βλέπε και §20) εκφράζει μεν την καλή διάθεση του ρήτορα να μην κουράσει τους Βουλευτές, ίσως όμως χρησιμοποιείται από έλλειψη άλλων αποδεικτικών στοιχείων.
  οὐ γὰρ ἄλλοις τισίν... ἢ ὑμῖν αὐτοῖς, ὁποῖοί τινες ὄντες ἐδοκιμάσθητε ο ρήτορας την πιο κρίσιμη στιγμή πλέκει το εγκώμιο των Βουλευτών, υποδεικνύοντας την προσφορά τους προς την πόλη ως μέτρο κρίσεως για το βουλευτικό αξίωμα.
  ἔστι γὰρ τὰ τούτου ἐπιτηδεύματα καινὰ παραδείγματα καὶ πάσης δημοκρατίας ἀλλότρια το νέο ήθος που εκφράζει η στάση του Φίλωνα, δηλ. η πρόταξη του ατομικού συμφέροντος έναντι του συμφέροντος της πόλεως, αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή, διότι είναι ξένο προς την έννοια του Αθηναίου πολίτη και κάθε δημοκρατίας.

 

 

ΑσκήσειςΕικόνα

  1. Σε τι συνίσταται ο έπαινος του κατηγόρου προς τους Βουλευτές και πού αποσκοπεί;
  2. Ο κατήγορος χαρακτηρίζει τα επιτηδεύματα του Φίλωνα καινά παραδείγματα και πάσης δημοκρατίας ἀλλότρια. Ισχύουν οι χαρακτηρισμοί αυτοί σήμερα;
  3. ἱκανά μοι νομίζω εἰρῆσθαι: Να μετατρέψετε τη σύνταξη σε ενεργητική.
  4. Να μεταφέρετε στην αρχαία ελληνική την ακόλουθη φράση: Νομίζω ότι πρέπει εσείς, επειδή είστε άξιοι βουλευτές, να αποφασίσετε αυτά που συμφέρουν την πόλη.
  5. ὑμῖν αὐτοῖς, ὁποῖοί τινες: Να κλιθούν.

 

 

 

Ασκήσεις γενικής θεώρησης Εικόνα

  1. Να σκιαγραφήσετε το ήθος του Φίλωνα.
  2. Εάν ήσαστε εσείς στη θέση του Βουλευτή-κριτή, τι απόφαση θα εκδίδατε και πού κυρίως θα στηρίζατε την απόφασή σας;
  3. Ο λόγος «Κατά Φίλωνος» δικαιολογεί την αναγκαιότητα ύπαρξης της δοκιμασίας ως βασικού δημοκρατικού θεσμού;
  4. Πώς είναι δυνατόν σήμερα να εξασφαλισθεί η εκλογή των πραγματικά αξίων στο βουλευτικό αξίωμα;