Ρητορικά Κείμενα (Β Λυκείου Ανθρωπιστικών Σπουδών) - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
|
γλωσσικά σχόλια
|
| 8 | ἐκκηρύττομαι | εξορίζομαι με προκήρυξη |
| κατέρχομαι | κατεβαίνω, επιστρέφω από την εξορία, επαναφέρομαι | |
| ὑπερορία (γῆ) | ξένη χώρα, ξένη γη, ξενιτειά, εξορία | |
| οἷός τ΄ εἰμι | μπορώ | |
| τῇ πόλει | δοτική προσωπική κτητική | |
| ἧς | αντικείμενο του μέμνημαι | |
| καθ' ὅσον ἀναγκάζομαι | αναφορική παραβολική πρόταση | |
| τῶν πολιτῶν | γενική διαιρετική | |
| πολίταις | δοτική αντικειμενική στο ἐναντία | |
| 9 | ἐνθένδε | από εδώ |
| ἐξοικέω, -ῶ | μετοικώ | |
| οἰκῶ έπὶ προστάτου | διατελώ υπό την προστασία προστάτου, έχω προστάτη | |
| εὐτυχέω -ῶ ἔν τινι | πετυχαίνω σε κάτι | |
| εὐτύχημα | επιτυχία | |
| κατεργάζομαι | φέρω εις πέρας, τελειώνω, κατορθώνω | |
| ἔστιν ὅπου | κάπου | |
| παρ' ἐκείνοις | εμπρόθ. προσδ. τόπου | |
| οὐ τοίνυν οὺδέ | (ενν. μετέβαλε) | |
| ὥσπερ... μετεβάλοντο | αναφορική παραβολική πρόταση | |
| ἐν οἷς ἔπραττον =ἐν τούτοις ἃ ἔπραττον | (έλξη αναφορικού) | |
| εὐτυχοῦντας | κατηγορηματική μτχ. από το ἑώρων | |
| πολιτείᾳ | αντικείμενο της μετοχής |
| 8 | ὅτε ἡ συμφορὰ τῇ πόλει ἦν | εννοεί την εφιαλτική περίοδο διακυβέρνησης της πόλεως από τους Τριάκοντα τυράννους που χαρακτηρίσθηκε από δολοφονίες, διώξεις, δημεύσεις περιουσιών και κάθε μορφής αυθαιρεσίες κατά του λαού. |
| ἧς ἐγώ, καθ᾽ ὅσον ἀναγκάζομαι, κατὰ τοσοῦτον μέμνημαι | το καθήκον του κατηγόρου να αποκαλύψει το ποιόν του Φίλωνα τον αναγκάζει να φανεί ίσως δυσάρεστος επαναφέροντας στη μνήμη τη δική του και των Βουλευτών εκείνη τη μισητή για τους Αθηναίους περίοδο. | |
| ἐκκεκηρυγμένος... μετὰ τοῦ ἄλλου πλήθους τῶν πολιτῶν | μετά τον θάνατο του μετριοπαθούς ολιγαρχικού Θηραμένη, οι Τριάκοντα, νομίζοντας ότι μπορούν να ασκούν την τυραννία τους χωρίς φόβο, έδιωξαν πολλούς πολίτες και απαγόρευσαν την είσοδο στην πόλη σε όσους κατοίκους της υπαίθρου δεν ήσαν γραμμένοι στον κατάλογο των τριών χιλιάδων πολιτών, ενώ συγχρόνως τους άρπαζαν από τα αγροκτήματά τους και τους έριχναν στη φυλακή για να πάρουν αυτοί και οι φίλοι τους τη γη τους. Οι κατατρεγμένοι κατέφευγαν στον Πειραιά αλλά και εκεί τους καταδίωκαν. Τα Μέγαρα και η Θήβα γέμισαν πρόσφυγες (Ξενοφ. Ελλ. 2.4.1). | |
| ἐν ἀγρῷ | ο Φίλων φαίνεται ότι διέθετε εξοχική κατοικία. | |
| οἱ ἀπὸ Φυλῆς κατῆλθον εἰς τὸν Πειραιᾶ | χίλιοι δημοκρατικοί με ηγέτη τον Θρασύβουλο εξόρμησαν από τη Φυλή, οχυρό φρούριο ΝΔ. της Πάρνηθας κοντά στη σημερινή Χασιά, ίσως τον Μάιο του 403 π.Χ. και εγκαταστάθηκαν στη Μουνιχία, οχυρό του Πειραιά, απ' όπου αντιμετώπισαν με επιτυχία τις επιθέσεις των Τριάκοντα και τον Σπαρτιατικό αποκλεισμό. | |
| οἱ ἐκ τῆς ὑπερορίας | όσοι Αθηναίοι βρίσκονταν ως φυγάδες στη Χαλκίδα, στη Θήβα, στα Μέγαρα, στην Κόρινθο, στο Άργος και την Ήλιδα. Οι πόλεις αυτές δε συμμορφώθηκαν με τις σπαρτιατικές αξιώσεις να παραδώσουν στους Τριάκοντα τους Αθηναίους και τους μετοίκους που είχαν καταφύγει στα εδάφη τους, παρά την απειλή ότι θα πληρώσουν πρόστιμο πέντε ταλάντων ή θα θεωρηθούν έκσπονδες. | |
| 9 | συσκευασάμενος... ἐξῴκησε |
η αναχώρηση του Φίλωνα από την αθηναϊκή ύπαιθρο για περιοχή εκτός των συνόρων οφείλεται προφανώς στην ανασφάλεια που ένιωθε λόγω των διώξεων των κατοίκων της υπαίθρου από τους Τριάκοντα (Ξενοφ. Ελλ. 2.4.1). |
| ἐν Ὠρωπῷ | πόλη στα σύνορα Αττικής και Βοιωτίας, μήλο της έριδος μεταξύ Αθηναίων και Βοιωτών. Όταν ο Φίλων εγκαταστάθηκε εκεί, την πόλη κατείχαν οι Βοιωτοί. | |
| μετοίκιον κατατιθείς | ο Φίλων ως μέτοικος στον Ωρωπό πλήρωνε το μετοίκιο, φόρο που στην Αθήνα ανερχόταν σε 12 αττικές δραχμές ετησίως για τον άνδρα και σε 6 για τη χήρα γυναίκα. Όποιος δεν πλήρωνε το μετοίκιο κινδύνευε να γίνει δούλος. | |
| ἐπὶ προστάτου ᾤκει | ο μέτοικος ήταν υποχρεωμένος να έχει έναν πολίτη ως εγγυητή ή προστάτη που τον εκπροσωπούσε σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές του υποθέσεις, όπως ενώπιον των δικαστηρίων. Εναντίον αυτού που παραμελούσε το καθήκον αυτό εκινείτο γραφή αποστασίου. Γι' αυτήν ακριβώς την προστασία που τους χορηγούσε η πόλη οι μέτοικοι πλήρωναν το μετοίκιο. | |
| βουληθείς... ἢ μεθ᾽ ἡμῶν πολίτης εἶναι | η επιλογή αυτή του Φίλωνα είναι καθοριστική. Η άρνηση της ιδιότητας του πολίτη σε δύσκολες για την πόλη στιγμές αποτελεί ουσιαστικά άρνηση της πόλεως και ασφαλώς θα επηρεάσει την κρίση των Βουλευτών. | |
| ὥσπερ ἔνιοί τινες τῶν πολιτῶν μετεβάλοντο | ορισμένοι ολιγαρχικοί πολίτες που δε μπορούσαν να ανεχθούν τις αυθαιρεσίες και τα εγκλήματα των Τριάκοντα, βλέποντας τις επιτυχίες των δημοκρατικών υπό τον Θρασύβουλο και προβλέποντας αλλαγή του καθεστώτος, πήγαν με το μέρος τους. | |
| οὐδ' ἦλθεν εἰς τὸν Πειραιᾶ, οὐδ᾽ ἔστιν ὅπου ἑαυτὸν ὑμῖν τάξαι παρέσχεν | ο Φίλων θέτοντας τον εαυτό του υπεράνω της πατρίδος αρνήθηκε κάθε αντιστασιακή δράση. |
| Ερείπια του φρουρίου της Φυλής (Εκδοτική Αθηνών) |  |