Λεξικό Λογοτεχνικών Όρων
Χ Ευρετήριο Ονομάτων Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος
Ωδή   Ωδή
Ω
Ωδή

Η ωδή, ως είδος λυρικής ποίησης, πρωτοκαλλιεργήθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Αρχικά, οι ωδές είχαν υμνητικό ή εγκωμιαστικό χαρακτήρα. Ήταν τραγούδια που ψάλλονταν και τραγουδιούνταν από χορευτές προς τιμή ενός θεού ή αποτελούσαν εγκώμια για ένα σημαντικό πρόσωπο. Ονομαστές είναι οι ωδές που έγραψε ο Πίνδαρος, για να εξυμνήσει τους νικητές των ολυμπιακών ή και άλλων αγώνων. Τα κύρια χαρακτηριστικά των ωδών είναι ο επίσημος, ο σοβαρός, ο υψηλός και ο μεγαλοπρεπής τόνος, μαζί με το ανάλογο γλωσσικό ύφος.

Οι αρχαιοελληνικές ωδές, όπως αυτές του Πινδάρου, ακολουθούν συνήθως μιαν αυστηρή μετρική και στροφική οργάνωση. Συγκεκριμένα, ακολουθούν ένα τρίπτυχο στροφικό σύστημα, που αποτελείται από τη στροφή, την αντιστροφή και την επωδό. Κανονικά, η στροφή και η αντιστροφή είναι ισόστιχες και γραμμένες στο ίδιο μέτρο. Η επωδός δεν έχει ορισμένο αριθμό στίχων ούτε το ίδιο μέτρο με τη στροφή και την αντιστροφή.

Στα νεότερα χρόνια, τα μετά την επανάσταση του 1821, όσοι Έλληνες ποιητές έγραψαν ωδές, δεν ακολούθησαν το αυστηρό σύστημα οργάνωσης των αρχαίων Ελλήνων. Όμως, και οι νεότερες ωδές έχουν πάντα σοβαρό θέμα, επίσημο και μεγαλοπρεπή χαρακτήρα, αυστηρό, σεμνό και υψηλό ύφος.

eikonaW01

 

To ποιητικό έργο του Ανδρέα Κάλβου αποτελείται αποκλειστικά από ωδές, τις οποίες εξέδωσε στο εξωτερικό, σε δύo συλλογές (Γενεύη και Παρίσι).

 

Από όλους τους Έλληνες ποιητές, εκείνος που έχει γράψει αποκλειστικά ωδές (συνολικά είκοσι) είναι ο Ανδρέας Κάλβος. Όλες οι καλβικές ωδές χαρακτηρίζονται από έναν ιδιαίτερα υψηλό και μεγαλοπρεπή τόνο. Είναι γραμμένες σε μια επίσημη, αυστηρή αλλά και ιδιότυπη γλώσσα, που χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη λυρική τόλμη και από θαυμαστές ποιητικές εικόνες. Επίσης, ωδές έχει γράψει και ο Διονύσιος Σολωμός. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει εκείνη που υμνεί και εγκωμιάζει το φιλέλληνα λόρδο Βύρωνα.

(Βλ. Λογοτεχνικά γένη/είδη).

 

eikonaA09