Παράρτημα

α. ΓΛΩΣΣΑΡΙΟ

Αλφαδιάζω: φέρνω στην ίδια ευθεία τα μέρη κάποιας επιφάνειας.

Άξονας: η νοητή ή πραγματική ευθεία γύρω από την οποία περιστρέφεται ένα σώμα.

Αφαίρεση: η απόσπαση μέρους από ένα σύνολο.

Γελοιογραφία: σχέδιο που συνοδεύεται συνήθως από λόγια, με στόχο τον χιουμοριστικό σχολιασμό καταστάσεων ή προσώπων στις εφημερίδες ή στα περιοδικά. Στη γελοιογραφία γίνεται μια κωμική παραμόρφωση ιδιαίτερων χαρακτηριστικών

Γλυπτοθήκη: το ίδρυμα και ο ειδικός χώρος, όπου συγκεντρώνονται και εκτίθενται έργα σε γλυπτά.

Έμβλημα: στα ψηφιδωτά ονομάζεται ένα ιδιαίτερα λεπτοδουλεμένο ψηφιδωτό που χρησιμοποιείται ως κεντρικό κομμάτι σε ένα δάπεδο με απλή σύνθεση στο φόντο.

Καλλιγράμματα (calligrammes): πρωτότυπος τρόπος επικοινωνίας που εισήγαγε ο Γάλλος ποιητής Guillaumme Apollinaire (Απολινέρ). Έτσι, η πρόταση «τι ώρα είναι σε παρακαλώ», αν γραφεί κυκλικά, καταλήγει να μοιάζει με πλάκα ρολογιού.

Μακέτα: κάτι μικρό, απλά σχεδιασμένο. Είναι το μοντέλο (από χαρτόνια, ξύλο, πηλό, κερί κ.ά.) μικρών διαστάσεων για ένα μεγάλο έργο. Είναι η ιδέα ενός μεγάλου έργου και παράγεται για μια γρήγορη παρουσίαση από τον καλλιτέχνη ζωγράφο, γλύπτη, αρχιτέκτονα, σκηνογράφο, μακετίστα.

Όψη: η εξωτερική εμφάνιση ενός αντικειμένου.

Πινακοθήκη: το ίδρυμα και ο ειδικός χώρος, όπου συγκεντρώνονται και εκτίθενται έργα σε πίνακες.

Πρωτογράμματα: Τα βυζαντινά πρωτογράμματα, μικρά έργα τέχνης φιλοτεχνήθηκαν από τους μικρογράφους των βυζαντινών εργαστηρίων αντιγραφής χειρογράφων. Όριζαν την αρχή του κεφαλαίου ή της παραγράφου και κοσμούσαν τη σελίδα, ενώ κάποιες φορές απεικόνιζαν στοιχεία της ιστορίας που θα ακολουθούσε. Εμπνευσμένα ως επί το πλείστον από το ζωικό και φυτικό κόσμο, χωρίς να λείπουν και τα πιο γεωμετρικά μοτίβα.

Ρεαλισμός: η απεικόνιση αντικειμένων ή σκηνών της ζωής, όπως πραγματικά είναι.

Σκίτσο: το απλό σχέδιο μιας ιδέας ή ενός πράγματος με τις πολύ βασικές του γραμμές.

β. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Α.

1. Δάνος Μ., Η τεχνική της κεραμικής, ΕΟΜΕΧ, Αθήνα, 1989.

2. Jackson P., L’ Encyclopedie du papier, Editions Fleurus, Paris, 1993.

3. Biggs E., Εγκυκλοπαίδεια της τεχνικής των ψηφιδωτών, μτφ. Ν. Ελιασά, εκδ. Ιων,Περιστέρι, 2000.

4. Jensen – Markhoff Angela, Δέντρα - μινιατούρες, εκδ. Εργάνη, Αθήνα, 1989.

5. Cole A., Χρώμα, μτφ. Β. Κοσκινιώτου, εκδ. Δεληθανάσης – Ερευνητές, Αθήνα, 1994.

6. Kent S., Σύνθεση, μτφ. Μ. Τζιαντζή, εκδ. Δεληθανάσης – Ερευνητές, Αθήνα, 1995.

Β.

1. Κάρπι Π., Paul Klee, Το νησί με τα μαγικά τετραγωνάκια, μτφ.Τ. Μαστοράκη, εκδ. Οδυσσέας/ Αίολος, Αθήνα, 1985.

Γ.

1. Επτά Ημέρες, Ελληνική γελοιογραφία, εφ. Καθημερινή, Αθήνα, 2001.

2. Βαμπούλης Π., Βυζαντινή Διακοσμητική, εκδ. Αστέρος, Αθήνα, 1977.

2. Καραχρήστος Σ., Ελληνικές Αφίσες, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1984.

3. Owen P., Γραφιστική, μτφ. Ν. Βαφειάδης, εκδ. Μαλλιάρης Παιδεία, Αθήνα, 1998.

4. Βαν Ντερ Μέερ Ρ. -Σάτζιτς Ν., Το πανόραμα της αρχιτεκτονικής, μτφ. Α. Περιστεράκη, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1998.

4. Wilkinson P., Κτίρια, μτφ. Αρετή Καστρινάκη, εκδ. Ερευνητές, Αθήνα, 1997.

5. Βαττς Μ.-Χίλτον Τ., Φωτογραφία, μτφ. Μ. Βενετσάνος, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 1995.

Δ.

1. Μεντζαφού-Πολύζου Ο., Γιώργος Ιακωβίδης, εκδ. Αδάμ, Αθήνα, 1999.

2. Welton J., Εμπρεσιονισμός, μτφ. Ε. Μάνου, εκδ. Δεληθανάσης – Ερευνητές, Αθήνα, 1993.

5. Λίπαρντ Λ., Ποπ αρτ, μτφ. Γ. Τασσόπουλος, εκδ. Yποδομή, Αθήνα, 1984.

Hollingsworth M., Η τέχνη στην ιστορία του ανθρώπου, μτφ. Δ. Καψαμπέλη, εκδ. ΑΔΑΜ, Αθήνα, 1998.

Κένετ Φ., Παιδικός οδηγός για γνωριμία με τη ζωγραφική (μτφ. Σ. Ζαραμπούκα), εκδ. Διάγραμμα, Αθήνα, 1982.

Χατζή Γ., Έλληνες Ζωγράφοι 19ος αιώνας, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1988.

Χατζή Γ., Έλληνες Ζωγράφοι 20ός αιώνας, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1990.

Χόνορ Χ. Φλέμινγκ Τ., Ιστορία της Τέχνης τ.4ος, εκδ. Yποδομή, Αθήνα, 1993.

γ. ΕYΡΕΤΗΡΙΟ

Ευχαριστούμε τους παρακάτω εκδοτικούς οίκους των οποίων το φωτογραφικό υλικό και κείμενα χρησιμοποιήσαμε σε αυτό το βιβλίο.

Μ. Πορνάλης, Πήλιο του φωτός και των χρωμάτων, Εκδ. Pornalis, Βόλος, 2001./ Στόουν Ι., Βαν Γκογκ πάθος για ζωή, μετφ. Δ.Π. Κωστελένος, εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα, χ.χ. /A. Cole, Χρώμα, Εκδ. Δεληθανάσης – Ερευνητές, Αθήνα, 1994. / Δ. Καλαμάρας, Βαρυμπόμπη,1993. / Α. Φασιανός Τα άπαντα, Ε.Κ.Σ.Τ., Λάρισας, 1997./ E.Hammer, Minispan und Finnnspan, Christophorus –Verlag, Freiburg 1976./ Σ. Λυδάκης, Αρχαία ελληνική ζωγραφική, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 2002./Α. Χαραλαμπίδης, Η τέχνη του 20ου αιώνα, τ. ΙΙ, εκδ. Yniversity Studio Press, Θεσσαλονίκη 1993. / J. Baal –Teshuva, Alexander Calder, Taschen, London, 2002. / MAISON & DECORATION π., Καθημερινή Κυριακής, / Μ. Στεφανίδης, Ελληνομουσείον, τ. 2ος, Εκδ. Μίλητος, Άλιμος, 2001./ Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, DeAGOSTINI HELLAS, Αθήνα, 2003. /Οι Ελληνες ζωγράφοι, από τον 19ο αιώνα στον 20ο, Εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 1975. / Περ. Έψιλον, π., Ελευθεροτυπίας εφ.. / S. Parker, Τα ψάρια, Εκδ. Δεληθανάσης, Αθήνα, 1990. / Π. Κάρπι, Payl Klee, Το νησί με τα μαγικά τετράγωνα, Εκδ. Οδυσσέας- Αίολος, Αθήνα, 1985. / Π. Κλέε, Η εικαστική σκέψη, τα μαθήματα στη σχολή Μπάουχαους, Εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 1989. / Τ.Πάρκερ, Έντομα, Εκδ. Εκπαιδευτική Yδρία Γ. Αξιωτέλλης, Αθήνα, 1996. / Σαϊνης, Ο Γλύπτης των μεγάλων ζουζουνιών, Τα Σαΐνια, π. / Δ. Βουβάλη, Κουρίτιμπα: Η πράσινη πόλη, Έψιλον, π., Ελευθεροτυπίας εφ. / Έψιλον, π. 30-12-01, Ελευθεροτυπίας εφ.. / Α. Μανδράκου-Τ. Γεωργιοπούλου, Το σύγχρονο «Ζην επικινδύνως», Κ., π., Καθημερινής εφημ. / 44.000 ντοκουμέντα κατά της βιοτεχνολογίας, Καθημερινή εφ. 1-10-2000. / Η φωτογραφία του μήνα, ΣΟYΠΕΡ, π., 1992. / Ποια Ελλάδα θέλουμε, Ελευθεροτυπία, εφ., 5-7-1997. / 7 χρόνια ΕψΙΛΟΝ, Έψιλον, π., Ελευθεροτυπίας, εφ.. / Φοροδιαφυγή, εθνικό μας σπορ, / Α. Ουντέρζο-Ρ. Γκοσινύ, Αστερίξ στην Ισπανία, ΜΑΜΟYΘΚΟΜΙΞ, Αθήνα, Φεβρ. 1993. / Καινή Διαθήκη, Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος, 2001/ Π. Βαμπούλης, Βυζαντινή Διακοσμητική, Εκδ. Αστέρος, Αθήνα, 1977. / Στις γκαλερί του δρόμου, Βήμα, εφ., 14-12-1997. / Σ. Καραχρήστος, Ελληνικές Αφίσες, Κέδρος, Αθήνα, 1984. / Γελοιογράφο ΤΟΝΑΔΗ / Ρ. Wilkinson, Κτίρια, Εκδ. Ερευνητές, Αθήνα, 1997. / Αίθουσα Συναυλιών, Τενερίφης, Επτά ημέρες, Καθημερινή 25-4-04. / Αρχείο Δήμου Καρδίτσας. / Η αρχιτεκτονική δεν είναι θρησκεία, & 7, Η τέχνη της ζωής, π. Ελευθεροτυπίας, 11-8-02. / Δ. Φωτόπουλος, Μάσκες θεάτρου, Εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 1980. / Μεγάλοι Ζωγράφοι, Εκδ. Μέλισσα, Αθήνα. / Ζωγράφο, Δ. Τσιούχα./ Ο. Μεντζαφού-Πολύζου, Γιώργος Ιακωβίδης, Εκδ. Αδάμ, Αθήνα, 1999. / M. Hollingsworth, Η τέχνη στην ιστορία του ανθρώπου, Εκδ. ADAM, Αθήνα, 1998./ E. H. Gombrich, Το χρονικό της τέχνης, μετφ. Λ. Κασδαγλή, εκδ. Μορφωτικο Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα, 1994. / Ημερολόγιο 2001, Η πόλη μου χθες, σήμερα, αύριο…, Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Τρικκαίων, Εργαστήρι Τέχνης. / Ημερολόγιο 2001, Σκηνές από την ζωή των Τσιγγάνων της πόλης μας, Εκδ. Πολιτιστικός Οργανισμός Δήμου Τρικκαίων, Εργαστήρι Τέχνης. / Φωτογραφικό αρχείο Β.Δ. Αναγνωστόπουλου, καθηγητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. / Degas, DeAGOSTINI HELLAS, Αθήνα, 2003. / Claude Mone, DeAGOSTINI HELLAS, Αθήνα, 2003. / C. Lesnes, Οι εφιάλτες των παιδιών της Ρουάντα, Φάκελος, Βήμα, εφ. 12-2-1995. / & 7, Η τέχνη της ζωής π. Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας εφ..3-12-2006/ Τέχνες Γράμματα, Αντιγόνη Βαλάκου, Καθημερινή εφ., 21-9-03./ A. Cole, Χρώμα, Εκδ. Δεληθανάσης –Ερευνητές, Αθήνα, 1994. / Chatelet A.- Groslier B. P., Ιστορία της Τέχνης, μετφ. Γ. Παρίσης, Εκδ. ΒΙΒΛΙΟΡΑΜΑ, Αθήνα, 1994. / Α. Ταμπάκη, Πάσχων υπέρμαχος της ανθρωπότητας, Επτά Ημέρες, π. , Καθημερινή εφ., 11-8-2002. / Donna, π., Βήμα, εφ.. / Έψιλον, π., Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας εφ../ Οι μεγάλοι ζωγράφοι, εικοστός αιώνας, Εκδ. Fabbri-Μέλισσα, Αθήνα 1977. / Ε. π. Ελευθεροτυπίας. /Χ. Ρηντ, Ιστορία της Μοντέρνας Ζωγραφικής, Εκδ. Yποδομή, Αθήνα, 1978. / ART BOOK- Εικοστός αιώνας, Εκδ. TERZO BOOKS, Αθήνα, 1997. /Λ. Λίπαρντ, Ποπ Αρτ, μτφ. Γ. Τασσόπουλος, εκδ. Yποδομή, Αθήνα, 1984. / Χ. Ρηντ, Ιστορία της Μοντέρνας Ζωγραφικής, Εκδ. Yποδομή, Αθήνα, 1978./ T. Osterwold, Pop Art, Tascen, London, 2003. / Μουσείο Guggenheim, Connoct π. 8-1999. / / Αρχείο, Εθνικής Πινακοθήκης και Γλυπτοθήκης, Αθήνα. / Αρχείο Δημοτικής Πινακοθήκης Καρδίτσας. / STUDIO IRIS Καρδίτσα, για τη φωτογράφηση και το Φωτογραφικό αρχείο.

http://www.paradoxplace.com/Insights/Topkapi/Byzantine/ http://www.frammentiart.com/Mosaic-history.as/ www.fotosearch.com/photos-images/mosque-omar.html www.harford.edu/faculty/Swest/coursematerials.htm http://www.nikidesaintphalle.com/walk2.html http://en.wikipedia.org/wiki/Park-Guell

Με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης τα διδακτικά βιβλία του Δημοτικού, του Γυμνασίου και του Λυκείου τυπώνονται από τον Οργανισμό Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων και διανέμονται δωρεάν στα Δημόσια Σχολεία. Τα βιβλία μπορεί να διατίθενται προς πώληση, όταν φέρουν βιβλιόσημο προς απόδειξη της γνησιότητάς τους. Κάθε αντίτυπο που διατίθεται προς πώληση και δε φέρει βιβλιόσημο, θεωρείται κλεψίτυπο και ο παραβάτης διώκεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7, του Νόμου 1129 της 15/21 Μαρτίου 1946 (ΦEK 1946, 108, A΄).

Απαγορεύεται η αναπαραγωγή οποιουδήποτε τμήματος αυτού του βιβλίου, που καλύπτεται από δικαιώματα (copyright), ή η χρήση του σε οποιαδήποτε μορφή, χωρίς τη γραπτή άδεια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.