Εικαστικά (Ε΄ και ΣΤ΄Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή
5. Πηλός 1. Ψάρια Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος



6. Σύνθεση

α. Η οργάνωση των στοιχείων μέσα στο κάδρο

Εικόνα

1

Η θέση που τοποθετούνται οι μορφές στο χώρο του πίνακα και η απόσταση από την οποία κοιτάζει το θέμα του ο ζωγράφος παίζουν σημαντικό ρόλοστο τελικό αποτέλεσμα.
  • Ένας ζωγράφος θέλησε να ζωγραφίσει το πορτρέτο του μεσαίου κλόουν. Xρησιμοποιώντας το χάρτινο παράθυρο* πειραματίστηκε αναζητώντας τη σωστή θέση του προσώπου μέσα στο πλαίσιο. Zητά τη βοήθειά σας, για να κάνει την κατάλληλη επιλογή.

Εικόνα

2

 Εικόνα3

Εικόνα

4
  • Πάρτε ένα μολύβι και στη μέση κάθε πορτρέτου (εικόνες 2-7) σχεδιάστε ένα μικρό σταυρό, για να φανεί το κέντρο κάθε κάδρου. Έπειτα παρατηρήστε σε ποιο σημείο της φιγούρας (του κλόουν) πέφτει ο σταυρός. Περιγράψτε ποιο πορτρέτο της σύνθεσης είναι τοποθετημένο «σωστά», σε σχέση με το μέγεθος και το χώρο που καταλαμβάνει ο πίνακας.
Εικόνα5 Εικόνα6 Εικόνα7
Εικόνα
 

β. Oι καλλιτέχνες συνθέτουν έργα

Η σύνθεση ενός έργου μπορεί να χαρακτηρίζεται από τη συμμετρία, την ισορροπία, την ενότητα (ομοιομορφία χρωμάτων, σχημάτων κ.λπ.) καθώς και από την ποικιλία (διαφορετικό μέγεθος, χρώμα, σχήμα κ.ά.)
  • Παρατηρήστε τις εικόνες 1 και 2. Ποιο είναι το κεντρικό στοιχείο τους (φιγούρα, αντικείμενο); Αν οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν αντίθετα σχήματα κάδρων από αυτά, πως θα ήταν τα έργα;

  • Πώς τοποθέτησε ο Θεοτοκόπουλος τα πρόσωπα ή τα πράγματα και η σύνθεση είναι συμμετρική; Ανακαλύψτε τον αόρατο άξονα* της συμμετρίας του.

  • Mε ποιον τρόπο ο Λύτρας τοποθέτησε τα πρόσωπα και τα πράγματα γύρω από το τύμπανο, έτσι ώστε να επιτύχει στη σύνθεσή του την ισορροπία; Κρύψτε με το δάχτυλό σας και απομακρύνετε (με τη φαντασία σας) από τη θέση του όποιο πρόσωπο θέλετε. Τι εντύπωση σας προκαλεί η σύνθεση τώρα;

1. Δ. Θεοτοκόπουλος. Η Στέψη της Παναγίας 1591.

1. Δ. Θεοτοκόπουλος.
Η Στέψη της Παναγίας 1591.
  • Μπορείτε να εντοπίσετε τα στοιχεία της ενότητας και της ποικιλίας στις εικόνες 1 και 2;

2. Ν. Λύτρας. Τα κάλαντα.

2. Ν. Λύτρας. Τα κάλαντα.
Aφού επιλέξετε το θέμα του έργου σας, να αποφασίσετε αν θα αναπτύξετε τη σύνθεσή σας σε οριζόντιο ή κάθετο χαρτί. Nα χρησιμοποιήσετε στο έργο σας δύο τουλάχιστον από τις παραπάνω αρχές που πρέπει να έχει μια καλή σύνθεση.
Εικόνα