Αισθητική Αγωγή: Θεατρική Αγωγή (Ε και ΣΤ Δημοτικού): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΖΩΝΗ 14

Πορεία θεατρικής παράστασης 3:
Σκηνικό - Kοστούμι - Ήχος - Mουσική - Φωτισμός

Ο ηθοποιός με το σώμα και
την κίνησή του δημιουργεί
το σκηνικό περιβάλλον.

Καλημέρα, παιδιά!

Είμαστε έτοιμοι για το στήσιμο της παράστασης. Θα προτείνουμε σκηνικές λύσεις για την ατμόσφαιρα του έργου, ιδέες για τα κοστούμια των ηρώων και τα αντικείμενα - σύμβολα που φοράνε ή κρατάνε. Η επιλογή του κατάλληλου σκηνικού ή των κοστουμιών εξαρτάται από το τι θέλουμε να τονίσουμε στο έργο. Μπορούμε να δημιουργήσουμε με τη φαντασία μας αντικείμενα από πολύ απλά και φτηνά υλικά. Το θέατρο είναι η τέχνη της μεταμόρφωσης και της μαγείας. Ένα απλό χαρτόνι γίνεται πανοπλία, κράνος, σκηνικό. Κομμάτια από πανί θα γίνουν τα κύματα, η φουρτουνιασμένη θάλασσα ή τα καράβια μας.
Στη συνέχεια θα επιλέξουμε την ηχητική - μουσική επένδυση της δράσης. Οι δυνατότητες είναι ποικίλες: χρήση ηχογόνων μέσων, βότσαλα που κροταλίζουν, μπαγκέτες που χτυπούν η μια με την άλλη, καμπανάκια ή άλλα μέσα που οι ίδιοι θα ανακαλύψουμε αναζητώντας τον κατάλληλο ήχο (ένταση, ποιότητα κτλ.). Συχνά η ίδια η φωνή μας (ή και το σώμα, πόδια, χέρια κ.ά) θα καλύψει τις ανάγκες δράσης με το θεατρικό παιχνίδι και τη δύναμη της φαντασίας.

Με τον φωτισμό τονίζουμε τα πρόσωπα, προβάλλουμε τα αντικείμενα, δημιουργούμε ατμόσφαιρα και αίσθημα. Έτσι θα αυτοσχεδιάσουμε συσκοτίζοντας την αίθουσά μας, φωτίζοντας με κεριά, λάμπες πετρελαίου, φακούς κ.ά. τη σκηνή και τους χώρους δράσης των ηρώων. Θα μάθουμε να παίζουμε με το φως και τη σκιά και να "ζωγραφίζουμε" με χρωματιστά σελοφάν το σκηνικό μας.

Θεατρικές έννοιες

Σκηνογραφία: Η τέχνη της διαμόρφωσης του σκηνικού χώρου από τον σκηνογράφο με τρόπο εικαστικό και λειτουργικό.

Ενδυματολογία: Ο σχεδιασμός, κατασκευή και επιλογή κοστουμιών από τον ενδυματολόγο για τους ηθοποιούς.

Ήχος-Μουσική: Η μουσική επένδυση της παράστασης που αναλαμβάνει να δημιουργήσει ο συνθέτης ή να επιμεληθεί ο μουσικός επιμελητής.

Φωτισμός: Η τέχνη που φωτίζει τη σκηνή και τα πρόσωπα ενισχύοντας την ατμόσφαιρα και το ύφος του έργου.

ΖΩΝΗ 14 ΤΑΞΗ Ε'

Περιοχή μαγικού κόσμου

Δραστηριότητα 1

Ας διαμορφώσουμε τον χώρο της πλατείας στην πρώτη σκηνή του έργου μας χρησιμοποιώντας τα απαραίτητα αντικείμενα από τα παρακάτω: φανοστάτης, παγκάκι, περίπτερο, αυτοκίνητο, άγαλμα.
Διαλέγουμε υλικά από τα παρακάτω για να παρουσιάσουμε τη χιονισμένη πλατεία: βαμβάκι, πλαστικές σακούλες, αφρολέξ, ύφασμα, λουλούδια.

εικόνα

Το μεγάλο ταξίδι του Tουρτούρι

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

Χειμώνας σε μια πλατεία. Στο
βάθος το μαρμάρινο άγαλμα
του ΑΤΡΟΜΗΤΟΥ ΚΑΒΑΛΑΡΗ
ακίνητο, αγέρωχο.
Χιονίζει σιωπηλά.

Σκηνικό
Αντικείμενα: υφάσματα, έπιπλα
Χρόνος: 10 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Το σκηνικό διαμορφώνεται με τα κατάλληλα αντικείμενα και υλικά, έτσι ώστε να δημιουργείται μια εικαστική σύνθεση που να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και στην ατμόσφαιρα του έργου. Πρέπει να είναι λειτουργικό και να διευκολύνει τις κινήσεις των ηθοποιών.

ΖΩΝΗ 14ΤΑΞΗ Ε΄

Δραστηριότητα 2

Θα φτιάξουμε το κοστούμι του Λασπάνθρωπου με βάση το τραγούδι του.

Το μεγάλο ταξίδι του Tουρτούρι

ΣΚΗΝΗ ΕΝΔΕΚΑΤΗ

(τραγούδι Λασπανθρώπων)
Μας αρέσει η βρόμα!
μας αρέσει η γλίτσα!
Όχι, όχι στο νερό,
ούτε μια σταλίτσα!

Κοστούμι
Χρόνος: 10 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Το κοστούμι χαρακτηρίζει:

την κοινωνική θέση και ισχύ (Δήμαρχος)
ένα σύνολο, μια ομάδα (Λασπάνθρωποι)
τον χαρακτήρα ενός προσώπου (Τουρτούρι)

Δραστηριότητα 3

Με βάση το κείμενο μερικά παιδιά ας παρελάσουν με ρυθμικό βάδισμα μπροστά στο Άγαλμα. Τα υπόλοιπα παιδιά χτυπάνε τον ρυθμό με πιατίνια. Σιγά σιγά φτιάχνουμε μια ρυθμική ορχήστρα με ήχους, λέξεις, παύσεις, που αρχίζει να τραγουδά το Τραγούδι του Ατρόμητου Καβαλάρη.
Ας φωτίσουμε με απλές εστίες φωτός (έναν προβολέα, χρωματιστά σελοφάν) τον χώρο του Βόρειου Πόλου, όπως περιγράφεται από τον Τουρτούρι στο παρακάτω απόσπασμα.

Το μεγάλο ταξίδι του Tουρτούρι

ΣΚΗΝΗ ΕΝΑΤΗ

ΤΟΥΡΤΟΥΡΙ: Επιτέλους ! Να τος! Απίστευτο! Να τος ο Βόρειος Πόλος! Τόσο απέραντος! Τόσο πάλλευκος και φωτεινός! Ως εκεί που φτάνει το μάτι κι ακόμα παραπέρα! Θα’ ναι θαύμα… Όνειρο παραμυθιού…

Το μεγάλο ταξίδι του Tουρτούρι

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ

Τραγούδι Ατρόμητου Καβαλάρη
Χιόνι, αγιάζι
δε με τρομάζει!
Το κρύο αντέχω!
Σαφώς υπερέχω!

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Μουσική και φωτισμός
Χρόνος: 20 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Δημιουργούμε μια αυτοσχέδια μελωδία με βάση τον ρυθμό του τραγουδιού. Μουσική και φωτισμός προσδιορίζονται από τις δραματικές καταστάσεις του έργου.

Kαι τώρα συζητάμε

χρόνος 10' εικόνα

Καθόμαστε με τον Μάγο της Σκηνής σε κύκλο και συζητάμε για τον χώρο δράσης, τα κοστούμια, τον ήχο και τον φωτισμό στο έργο. Προτείνουμε λύσεις απλές και λειτουργικές για το σκηνικό και τα κοστούμια.
Πώς μπορεί ένα παιδί να παίξει δύο ρόλους αλλάζοντας μόνο κάποια στοιχεία από το κοστούμι του (από Κίτρινος Άνθρωπος να γίνει Λασπάνθρωπος);

Αποκαλύπτουμε το Μυστικό.

Aξιολογούμε τις δραστηριότητες.

	ΑΡΙΣΤΑ	ΠOΛY ΚΑΛΑ	ΚΑΛΑ	ΜΕΤΡΙΑ
Ευχαριστήθηκα τη συνεργασία μου με την ομάδα.
Κατανόησα τις σκηνικές απαιτήσεις του χώρου του έργου.
Ανταποκρίθηκα στις δραστηριότητες μουσικής και φωτισμού.

ΖΩΝΗ 14 ΤΑΞΗ Στ'

Περιοχή μαγικού κόσμου

Δραστηριότητα 1

Ας διαβάσουμε καθαρά το παρακάτω απόσπασμα. Θα βρούμε τους ήρωες και κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά τους. Στη συνέχεια με βάση το κείμενο διαμορφώνουμε τον χώρο δράσης και τη θέση των ηρώων μέσα σε αυτόν προτείνοντας λύσεις για την υλοποίησή του στη σκηνή.
Ας μοιραστούμε σε ομάδες εργασίας. Η καθεμιά θα πάρει ένα ηχητικό θέμα για επεξεργασία: «Η μουσική των σκύλων», «Η παγάνα», «Ο ύπνος».
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη φωνή μας και αντικείμενα ως αυτοσχέδια μουσικά όργανα.

Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας,

Πράξη Δ΄- Σκηνή 1

Θησέας:	Ας τρέξει να βρει το δασάρχη ένας σας… Βιαστείτε λέω να μου βρείτε το δασάρχη. Βασίλισσά μου ας ανεβούμε στην κορφή Του λόφου, εκεί τη μουσικότατη ν' ακούσουμε Τη σύγχυση απ' τα γαβγίσματα των σκύλων Και τον αντίλαλο απ' το σμίξιμο.
Ιππολύτη:	Ήμουν κάποτε στην Κρήτη, με τον Ηρακλή και με τον Κάδμο, Που μιαν αρκούδα σ' ένα δάσος επαγάνιζαν, Με σπαρτιάτικα σκυλιά. Ποτέ δεν άκουσα πιο όμορφο θόρυβο. Γιατί οι σπηλιές, ο αγέρας, οι ρεματιές και κάθε μέρος κοντινό σαν όλα να 'βγαζαν φωνές. Δεν είχα ακούσει ποτέ μου τέτοια μουσική παραφωνία, τέτοιο γλυκό μπουμπουνητό .
	........................................
Αιγέας:	Εδώ κύριέ μου, Κοιμάται η κόρη μου .Κι αυτός εδώ είν’ ο Λύσσανδρος. Να κι ο Δημήτρης. Κι η Λενιώ του γερο-Νέδρου. Πώς βρίσκονται όλοι εδώ μαζί; Παράξενο.
Θησέας:	Πες στους κυνηγούς να τους ξυπνήσουν με βούκινα.

Ανακαλύπτω το περιβάλλον
Χρόνος: 15 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Σε ένα θεατρικό κείμενο βρίσκουμε τα στοιχεία εκείνα που θα μας οδηγήσουν στη διαμόρφωση του δραματικού χώρου, στην ηχητική κάλυψή του και στον φωτισμό του.
Κυρίαρχη πηγή ήχου για τη σκηνική πράξη είναι η φωνή του ηθοποιού: με αυτή μπορεί να τραγουδήσει, να ψιθυρίσει, να ουρλιάξει, να κάνει τις φωνές των ζώων, να παράγει ήχους της φύσης κ.ά.

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Δραστηριότητα 2

εικόνα Με ποια χρώματα θα τονίζατε το βάθος της σκηνής και τι θα φωτίζατε;
Όλη τη σκηνή; Επιλεκτικά κάποια μέρη και ποια;
Δοκιμάστε να οργανώσετε τονφωτισμό παίζοντας με σποτάκια που φωτίζουν εναλλάξ και γρήγορα τα πρόσωπα.

Τα χρώματα της σκηνής
Αντικείμενα: χρωματιστά σποτ
Χρόνος: 10 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Το φως τονίζει δραματικά τη σκηνή και τα πρόσωπα. Επίσης ο τρόπος που θα φωτίσουμε (από πάνω, πλάγια κτλ.) και τα χρώματα του φωτισμού χαρακτηρίζουν το ύφος της παράστασης.

Kαι τώρα συζητάμε

χρόνος 10'

Καθόμαστε με τον Μάγο της Σκηνής σε κύκλο και συζητάμε για το χώρο δράσης,
τα κοστούμια, τον ήχο και τον φωτισμό στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας.
Πώς θα πετύχουμε τις μεγάλες και απότομες αλλαγές του χώρου που υπαγορεύονται από το κείμενο;
Αποκαλύπτουμε το Μυστικό.

Aξιολογούμε τις δραστηριότητες.

	ΑΡΙΣΤΑ	ΠOΛY ΚΑΛΑ	ΚΑΛΑ	ΜΕΤΡΙΑ
Ευχαριστήθηκα τη συνεργασία μου με την ομάδα.
Κατανόησα τις σκηνικές απαιτήσεις του χώρου του έργου.
Ανταποκρίθηκα στις δραστηριότητες ήχου και μουσικής.