Αισθητική Αγωγή: Θεατρική Αγωγή (Ε και ΣΤ Δημοτικού): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΖΩΝΗ8

Αυτοσχεδιασμός

Ο αυτοσχεδιασμός
εμπλουτίζεται και
εξελίσσεται με τη χρήση ενός
σκηνικού αντικειμένου, όπως
είναι η μάσκα.

Γεια σας, παιδιά!

Σήμερα θα …αυτοσχεδιάσουμε! H ομάδα μας θα κινηθεί ελεύθερα αλλά λαμβάνοντας υπόψη τις προτεινόμενες συνθήκες. Θα αναλάβει πρωτοβουλίες στο παιχνίδι και θα δράσει.
Ο αυτοσχεδιασμός μας θα ενισχυθεί με ορισμένα σκηνικά αντικείμενα που λειτουργούν και ως μέσα έκφρασης του ηθοποιού, δηλαδή τις μάσκες. Θα ανακαλύψουμε τις τυποποιημένες μάσκες της κομμέντια ντελ άρτε.
Eπίσης με τη χρήση της ουδέτερης μάσκας θα εξερευνήσουμε σε βάθος τα εκφραστικά μας μέσα.

Θεατρικές έννοιες

Ουδέτερη μάσκα:: Η απλή λευκή μάσκα που καλύπτει όλο το πρόσωπο και δεν έχει χαρακτηριστικά.

Κομμέντια ντελ άρτε (Commedia dell arte): Αναγεννησιακό θέατρο μάσκας,που στηρίζεται στον αυτοσχεδιασμό των ηθοποιών. Οι μάσκες και τα κοστούμια είναι τυποποιημένα ανάλογα με τον χαρακτήρα της κωμωδίας.

ΖΩΝΗ 8 ΤΑΞΗ Ε'

Περιοχή του σώματος

Δραστηριότητα 1

Κινούμαστε όλοι στον σκηνικό χώρο αθόρυβα. Η παραμικρή παραγωγή θορύβου επιβάλλει στην ομάδα να σταματά πάλι αθόρυβα. Στη δεύτερη προσπάθεια θα σταματήσει μόνο εκείνος που έχει κάνει τον θόρυβο, ενώ οι υπόλοιποι κινούνται.

Ομαδική δράση
Χρόνος: 5 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Στον αυτοσχεδιασμό κάθε μέλος της ομάδας πρέπει να ελέγχει τις αντιδράσεις του σε σχέση με τους άλλους, να συντονίζεται μαζί τους.

Περιοχή της φαντασίας

Δραστηριότητα 1

Θα παίξουμε ένα παραδοσιακό παιχνίδι. Ένα παιδί κάνει τον «βασιλιά» και κάθεται σε μια καρέκλα. Οι υπόλοιποι πηγαίνουν σε μια άλλη γωνιά της αίθουσας και αποφασίζουν ποιο επάγγελμα θα παραστήσουν. Μετά πηγαίνουν στον «βασιλιά» και γίνεται ο διάλογος:
-Καλημέρα βασιλιά με τα δώδεκα σπαθιά. Τι δουλειά;
-Τεμπελιά.
-Και τα ρέστα;
-Παγωτά.
-Είπε η γιαγιά να σου κάνω μια δουλειά.
-Τι δουλειά;
Τα παιδιά της ομάδας μιμούνται τις κινήσεις της δουλειάς και ο βασιλιάς πρέπει να καταλάβει τι κάνουν.

Παραδοσιακό παιχνίδι
Χρόνος: 15 λεπτά
Αριθμός παιδιών: 10

Με τα παραδοσιακά παιχνίδια
ενισχύονται οι δεσμοί της ομάδας.
Παράλληλα μέσα από τη μιμητική δράση και τον αυτοσχεδιασμό καλλιεργούνται τα εκφραστικά μέσα.

ΖΩΝΗ 8ΤΑΞΗ Ε΄

Δραστηριότητα 2

Σας δίνω μερικά θέματα αυτοσχεδιασμού: «Ανάβαση βουνού», «Κωπηλασία» και «Ψάχνουμε κάποιον που χάθηκε». Επιλέξτε όποιο θέλετε και αυτοσχεδιάστε χρησιμοποιώντας τις εμπειρίες από τη ζωή σας.

Ομαδικός αυτοσχεδιασμός:
Χρόνος: 15 λεπτά
Αριθμός παιδιών: 10

Ο ομαδικός αυτοσχεδιασμός είναι ένα παιχνίδι φαντασίας, μνήμης και εφευρετικότητας. Στον αυτοσχεδιασμό όλη η ομάδα ανακαλύπτει τη σημασία της συνέχειας των ενεργειών, ώστε να εξελιχθεί η ιστορία μέσα από τις προτάσεις των μελών της.

Περιοχή μαγικού κόσμου

Δραστηριότητα 1

Πέντε παιδιά να βάλουν τις
μάσκες για να παίξουν τον
κάθε τύπο (Παντελόνε, Ντοττόρε, Καπιτάνο, Αρλεκίνο και Κολομπίνα) χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα λόγια.

Η επιστολή
Αντικείμενα: 5 Μάσκες της κομμέντια ντελ άρτε, ταχυδρομικός φάκελος
Χρόνος: 15 λεπτά
Αριθμός παιδιών: 10

Στο θέατρο της κομμέντια ντελ άρτε οι μάσκες είναι τυποποιημένες ανάλογα με τον ήρωα της κωμωδίας: ο φιλάργυρος γερο-Πανταλόνε έχει καφέ μάσκα με μεγάλη μύτη, ο πολύξερος Ντοττόρε φορά μια περίεργη μάσκα μόνο στο μέτωπο και τη μύτη, ενώ ο ρομαντικός αλλά πεινασμένος υπηρέτης Αρλεκίνος φορά μαύρη μάσκα σε μορφή γάτας.

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

H επιστολή

ΠΑΝΤΑΛΟΝΕ:	Χμ! Χμ... μια επιταγή. Πολλά λεφτά (τρίβει τα χέρια του). Ένας άντρας σαν του λόγου μου… τα ’χει ανάγκη. Πολλές οι κοπέλες.
ΝΤΟΤΤΟΡΕ:	Μμ. Μμ... αυτό είναι προϊστορικό σύγγραμμα. Μιλά για τη γενεσιουργία του ατόμου, τη φυλογένεσή του που μπορεί να γίνει… στην εξώπορτα της αυλής… Ωραία ανακάλυψη!
ΚΑΠΙΤΑΝΟ:	Α…ψου! Ένα γράμμα από τους στρατιώτες μου. Καπιτάνο, ήρωα των ηρώων, στρατάρχη των στρατιωτών έλα κοντά με το ’να πόδι ψηλά, στρίψε το μαύρο σου μουστάκι και βγάλε το
ΑΡΛΕΚΙΝΟΣ:	Α! Α! Α!! Πρόσκληση σε δείπνο! Με καλεί ο αφέντης. Πίστη στον αφέντη. Το σπίτι του αφέντη είναι το δεξιά… πού είναι το αριστερά… Δεν καταλαβαίνω και πεινάωωω!
ΚΟΛΟΜΠΙΝΑ:	Αχ! Βαχ! Αχ! Ερωτικό ραβασάκι από τον Αρλεκίνο. Καρδιά μου… Με καλεί ο καλός μου το βράδυ στην κουζίνα. Μου λέει να του φτιάξω τζου- τζου-κά-κια. Αχ! Tον αγαπώ.

εικόνα

Kαι τώρα συζητάμε

χρόνος 10'

Καθόμαστε με τον Μάγο της Σκηνής σε κύκλο και συζητάμε για τον αυτοσχεδιασμό.
- Ποιες είναι οι εντυπώσεις μας από τον ομαδικό αυτοσχεδιασμό;
- Ποιο στοιχείο τον βοήθησε να εξελιχθεί;
Αποκαλύπτουμε το Μυστικό.

Aξιολογούμε τις δραστηριότητες.

	ΑΡΙΣΤΑ	ΠOΛY ΚΑΛΑ	ΚΑΛΑ	ΜΕΤΡΙΑ
Ευχαριστήθηκα τη συνεργασία μου με την ομάδα.
Κατανόησα τη σημασία του αυτοσχεδιασμού.
Ανταποκρίθηκα στις δραστηριότητες της κομέντια ντελ άρτε.

ΖΩΝΗ 8 ΤΑΞΗ Στ'

Περιοχή του σώματος

Δραστηριότητα 1

Θα παίξουμε ένα παραδοσιακό παιχνίδι. Όλοι κάνουμε κύκλο και ένα παιδί που κάνει τον «Αντώνη» μπαίνει στη μέση, ξαπλώνει κάτω και μένει ακίνητο. Τα παιδιά γυρίζουν γύρω γύρω απαγγέλλοντας το πεντάστιχο του «Αντώνη»:

«Αντώνη, Αντώνη πλαγιασμένος στο κασόνι τυλιγμένος στο σεντόνι είσαι κάτω, ψυχομαχάς είσαι πάνω, μας κυνηγάς!»

Μόλις πουν «μας κυνηγάς», ο «Αντώνης» πετάγεται πάνω και τους κυνηγά, ενώ τα παιδιά τρέχουν. Όποιο παιδί πιάσει, αυτό γίνεται «Αντώνης» και το παιχνίδι ξαναρχίζει.

Παραδοσιακό παιχνίδι
Χρόνος: 5 λεπτά
Αριθμός παιδιών: 10

Η κινησιολογία και η δράση του παραδοσιακού παιχνιδιού ενεργοποιούν τόσο τα σωματικά εκφραστικά μέσα, όσο και το δυναμικό της ομάδας που πρέπει να αντιδράσει με ετοιμότητα στις δοσμένες συνθήκες.

Περιοχή της φαντασίας

Kατασκευή μάσκας

εικόνα

1. Παίρνουμε μια σακούλα του μανάβη, τη βάζουμε στο κεφάλι μας και ανοίγουμε τρύπες στα μάτια, στη μύτη και στο στόμα.
2. Ανάλογη μάσκα μπορούμε να κάνουμε από λευκό ή χρωματιστό χαρτί εφαρμόζοντάς το στο πρόσωπό μας και ανοίγοντας πάλι τρύπες. Μπορούμε να προσθέσουμε χαρακτηριστικά κόβοντας το χαρτί (αυτιά) ή προσθέτοντας κομμάτια (μούσι).

Υλικά: Σακούλα του μανάβη ή χαρτί, λεπτό λάστιχο και συρραπτικό.

Δραστηριότητα 1

Ένας μαθητής φοράει μια ουδέτερη μάσκα και
περπατάει στον χώρο σαν να μπαίνει σε ήρεμη
θάλασσα. Ο δεύτερος φοράει μια άλλη μάσκα και
μπαίνει σε θάλασσα φουρτουνιασμένη.
Ένας μαθητής παίρνει μια τυχαία πόζα κι ένας
άλλος συμπληρώνει την εικόνα.

εικόνα

Ουδέτερη μάσκα
Αντικείμενο: 4 λευκές μάσκες
Χρόνος: 10 λεπτά
Αριθμός παιδιών: 2 κάθε φορά

Φορώντας την ουδέτερη μάσκα ελευθερώνουμε
περισσότερο την κίνηση και αποδίδουμε πιο εκφραστικά τον ρόλο μας. Eπίσης οι σχέσεις
αποκτούν σαφήνεια και αμεσότητα.

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Δραστηριότητα 2

Χωριζόμαστε σε δύο ομάδες. Η μία είναι η ομάδα των σκλάβων και η άλλη των τυράννων. Η πρώτη
προσπάθεια απελευθέρωσης των σκλάβων βασίζεται σε ατομικές δράσεις που καταπνί γονται
από τους τυράννους. Στη συνέχεια οι σκλάβοι όλοι μαζί ενώνονται, ορθώνουν ανάστημα και
ρίχνουν τον ζυγό των τυράννων.
Το παιχνίδι μπορεί να επαναληφθεί με τη χρήση της ουδέτερης μάσκας. Δίνουμε έμφαση στη
σωματική συμπεριφορά.

Σκλάβοι και τύραννοι
Χρόνος: 10 λεπτά
Αριθμός παιδιών: όλα

Το σώμα μας αντιδρά σύμφωνα με τον
συνδυασμό κινήσεων που απαιτεί η
κοινωνική θέση του προσώπου.

Kαι τώρα συζητάμε

χρόνος 10'

Καθόμαστε με τον Μάγο της Σκηνής σε κύκλο και συζητάμε για την ουδέτερη
μάσκα και τη χρήση της.
Ποιες είναι οι αλλαγές που έφερε στην έκφρασή μας η ουδέτερη μάσκα;
Τι χρησιμοποιεί ο παρτενέρ όταν συμπληρώνει την πόζα ενός συμπαίκτη του;
Διαβάζουμε το απόσπασμα «Είμαστε εις το εμείς» από τα Απομνημονεύματα του
Μακρυγιάννη (Ανθολόγιο Ε΄-Στ΄Δημ., σ. 202).
Ποια είναι η έννοια που κυριαρχεί στο παραπάνω απόσπασμα και έχει σχέση με
τον τελευταίο αυτοσχεδιασμό «Σκλάβοι και Τύραννοι»;
Αποκαλύπτουμε το Μυστικό.

Aξιολογούμε τις δραστηριότητες.

	ΑΡΙΣΤΑ	ΠOΛY ΚΑΛΑ	ΚΑΛΑ	ΜΕΤΡΙΑ
Ευχαριστήθηκα τη συνεργασία μου με την ομάδα.
Κατανόησα τη σημασία της συμπεριφοράς του ρόλου.
Ανταποκρίθηκα στις δραστηριότητες κατασκευής μασκας.