Θρησκευτικά (ΣΤ Δημοτικού) - ΑΝΕΝΕΡΓΟ: Ηλεκτρονικό Βιβλίο

10. Και οι δύο προσεύχονταν αλλά…

Η προσευχή συμβάλλει καθοριστικά στην προσπάθεια του ανθρώπου να πλησιάσει το Θεό
Με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου ο Χριστός διδάσκει ότι στη σχέση μας με το Θεό και τους συνανθρώπους μας πρέπει να είμαστε ταπεινοί και ειλικρινείς

Ο άνθρωπος δε νιώθει την ανάγκη επικοινωνίας μόνο με τους συνανθρώπους του αλλά και με το Θεό. Τη δυνατότητα να επικοινωνήσει με το Θεό προσφέρει στον άνθρωπο η προσευχή. Με την προσευχή μπορεί να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του προς αυτόν, να ομολογήσει την πίστη του, να ζητήσει τη βοήθειά του ή να μιλήσει για τα λάθη του, ζητώντας συγχώρεση. Το «Πάτερ ήμῴν» είναι η προσευχή που δίδαξε στους μαθητές του ο Χριστός και μ' αυτή μάς έμαθε τι πρέπει κυρίως να ζητάμε από το Θεό και με ποια προτεραιότητα.
Μας δίδαξε επίσης ότι η προσευχή έχει αξία, όταν γίνεται με ταπείνωση και ειλικρίνεια και όχι με υποκρισία και κομπασμό. Αυτά μάς τα είπε με την παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου, δύο ανθρώπων που πήγαν να προσευχηθούν στο Ναό.
Ο Φαρισαίος άρχισε να προσεύχεται, λέγοντας για τον εαυτό του: «Σ' ευχαριστώ Θεέ μου, που δεν είμαι σαν κάποιους άλλους ανθρώπους, που αρπάζουν τις ξένες περιουσίες, που είναι άδικοι με τους συνανθρώπους τους και δεν σέβονται την οικογένεια των άλλων. Ούτε και σαν αυτόν τον τελώνη. Εγώ νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα κι απ' όσα κερδίζω το ένα δέκατο το προσφέρω στο Ναό».
Ο Τελώνης στεκόταν μακρύτερα και δεν τολμούσε ούτε τα μάτια του να σηκώσει ψηλά. Μόνο χτυπούσε το στήθος του με συντριβή και έλεγε: «Σπλαχνίσου με, Θεέ μου, τον αμαρτωλό».

«Σας βεβαιώνω», συνέχισε ο Κύριος, «πως ο Τελώνης επέστρεψε στο σπίτι του συμφιλιωμένος με το Θεό, σε αντίθεση με το Φαρισαίο. Γιατί όποιος υπερηφανεύεται και καυχιέται, θα ταπεινωθεί, ενώ εκείνος που συναισθάνεται τα σφάλματα και τις αμαρτίες του θα υψωθεί» (Λουκ. 18,10-14).
Ο Φαρισαίος, που θεωρούσε τον εαυτό του ξεχωριστό και ευσεβή, ήταν προσκολλημένος στις διατάξεις του Νόμου**, χωρίς να προσπαθεί να καταλάβει την αληθινή σημασία του, δηλαδή το πνεύμα του Νόμου. Έτσι, ενώ νόμιζε ότι ήταν κοντά στο Θεό, στην πραγματικότητα βρισκόταν πολύ μακριά του. Από την άλλη μεριά, ο Τελώνης, δηλαδή ο φοροεισπράκτορας των Ρωμαίων που κρατούσε πάντοτε ως μισθό ένα μεγάλο μέρος των φόρων, θεωρούνταν πολύ αμαρτωλός. Προσήλθε όμως στο Ναό για να προσευχηθεί με ταπείνωση και ειλικρίνεια. Είχε συνειδητοποιήσει το μέγεθος των αμαρτιών του και η στάση του φανέρωνε την αληθινή του μετάνοια.

Η αξία της προσευχής

Δύο διαφορετικοί τρόποι προσευχής

^* κομπασμός: καύχηση, έπαρση
^*^* Βλ. Γλωσσάριο

Επικοινωνώντας με το Θεό

Αμέσως σκέφτηκα κάποιους, που κάνουν αντίστοιχα λάθη με εκείνα του Φαρισαίου. Είναι εκείνοι που κατακρίνουν τους συνανθρώπους τους και υπερηφανεύονται, υιοθετώντας έτσι ψεύτικη και υποκριτική συμπεριφορά. Ο Χριστός, όμως, επισημαίνει και καυτηριάζει τέτοιου είδους συμπεριφορές. Ζητάει από τον καθένα μας να σκεφτόμαστε στην προσευχή μας τους συνανθρώπους μας με ταπείνωση, ειλικρίνεια και απλότητα. Τότε η προσευχή μας μπορεί να μας παρασύρει σαν ένα δυνατό κύμα πέρα από τον εαυτό μας. Μπορούμε να στραφούμε στους συνανθρώπους μας, που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, που κινδυνεύουν, που υποφέρουν και αγωνιούν. Έτσι η προσευχή μας θ'αγκαλιάζει ολόκληρο τον κόσμο, ζητώντας από το Θεό ειρήνη και ενότητα για όλους τους ανθρώπους.

Εικ. 14^η: Η προσευχή του Τελώνη και του Φαρισαίου.

ΠΑΡΑΘΕΜΑ

«Ο ταπεινός και αφανής ήρωας του Χριστού είναι ο εξυπνότερος του κόσμου, διότι κατορθώνει να προφυλάσσει τον πνευματικό του θησαυρό, στου Θεού το θησαυροφυλάκιο».

Γέροντας Παΐσιος

Ερωτήσεις - Ασκήσεις

1.Στην παραβολή, που μόλις διαβάσατε, υπάρχουν διαφορετικές μορφές θρησκευτικής συμπεριφοράς. Να επισημάνετε τα θετικά και τα αρνητικά στοιχεία από τις συμπεριφορές αυτές. Μπορείτε να εντοπίσετε παρόμοιες στάσεις σημερινών χριστιανών;

2. Να χαρακτηρίσετε με την ένδειξη Σωστό (Σ) ή Λάθος (Λ) τις προτάσεις που ακολουθούν.

α) Ο Φαρισαίος διακρινόταν για την ταπείνωσή του
β) Ο Τελώνης εισέπραττε φόρους για λογαριασμό των Ρωμαίων
γ) Σύμφωνα με τη διδασκαλία του Χριστού ο κομπασμός είναι αμαρτία

3. Μια από τις πιο αγαπημένες προσευχές στην Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η πολύ σύντομη αλλά περιεκτική προσευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με». Όταν αυτή γίνεται αδιάκοπα και με καθαρή καρδιά, μπορεί να οδηγήσει το χριστιανό πιο κοντά στο Θεό. Γιατί κατά τη γνώμη σας συμβαίνει αυτό; Ποια είναι η πιο γνωστή προσευχή την οποία μας δίδαξε ο Χριστός;

4. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε παράγωγα ρήματα με τις παρακάτω λέξεις: ευγνωμοσύνη, διδασκαλία, υποκρισία, σεβασμός, κέρδος, σπλάχνο, αμαρτία, προσευχή, αγωνία, σφάλμα.