Φυσικά Ε' Δημοτικού - Βιβλίο Μαθητή (Εμπλουτισμένο)
1. Υλικά Σώματα Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος
Εικόνα
«Φυσικά» Ε' Δημοτικού
Ερευνώ και Ανακαλύπτω
Βιβλίο Μαθητή
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΡΙΤΕΣ·ΑΞΙΟΛΟΓΗΤΕΣ

 

 

 

 

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ

 

ΦIΛOΛOΓlKH ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

 

 

 

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΚΑΤΑ ΤΗ ΣΥΓΓΡΑΦΗ &

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΥΠΟΕΡΓΟΥ

 

ΕΞΩΦΥΛΛΟ

 

ΠΡΟΕΚΤΥΠΩΤIΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ

Εμμανουήλ Γ. Αποστολάκης, Εκπαιδευτικός

Ελένη Παναγοπούλου, Εκπαιδευτικός

Σταύρος Σάββας, Εκπαιδευτικός

Νεκτάριος Τσαγλιώτης, Εκπαιδευτικός

Γιώργος Πανταζής, Εκπαιδευτικός

Σοφοκλής Σωτηρίου, Εκπαιδευτικός

Βασίλης Τόλιας, Εκπαιδευτικός

Αθηνά Τσαγκογέωργα, Εκπαιδευτικός

Γεώργιος Θ. Καλκάνης, Καθηγητής Φυσικής στο Π. Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών*

 

Γεώργιος Ι. Παπαϊωάνου, Αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών

lωάν/ης Μπάκανος, Σχολικός Σύμβουλος

Όλγα Γαρνέλη, Εκπαιδευτικός

 

Ευάγγελος Γκιόκας, Σκιτσογράφος - Εικονογράφος

 

Κυριακή Πετρέα, Φιλόλογος

Βεατρίκη Μακρή, Φιλόλογος

 

 

Πέτρος Μπερερής, Σύμβουλος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, Αν. Πρόεδρος του Τμήματος Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης του Π.Ι.

 

 

Γεώργιος Τσακίρης, Εικαστικός Καλλιτέχνης

 

Μάκης Μαζαράκος

Βασίλης Τζάνογλος


* συμμετείχε στη συγγραφή του πρώτου μέρους (1/3) του διδακτικού πακέτο.


Γ΄ Κ.Π.Σ. / ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ / Ενέργεια 2.2.1 / Κατηγορία Πράξεων 2.2.1.α:
«Αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και συγγραφή νέων εκπαιδευτικών πακέτων»
Πράξη με τίτλο: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟYΤΟ
Μιχάλης Αγ. Παπαδόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Α.Π.Θ
Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

«Συγγραφή νέων βιβλίων και παραγωγή
υποστηρικτικού εκπαιδευτικού υλικού με
βάση το ΔΕΠΠΣ και τα ΑΠΣ για το Δημοτικό
και το Νηπιαγωγείο»

Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Τύπας
Μόνιμος Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος Έργου
Γεώργιος Οικονόμου
Μόνιμος Πάρεδρος Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Έργο συγχρηματοδοτούμενο 75% από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 25% από εθνικούς πόρους.
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗΣ

Λογότυπο ΕΣΠΑΗ επανέκδοση του παρόντος βιβλίου πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών & Εκδόσεων «Διόφαντος» μέσω ψηφιακής μακέτας, η οποία δημιουργήθηκε με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ / ΕΠ «Εκπαίδευση & Διά Βίου Μάθηση» / Πράξη «ΣΤΗΡΙΖΩ».

Οι διορθώσεις πραγματοποιήθηκαν κατόπιν έγκρισης του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ, ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ

 

Εμμανουήλ Αποστολάκης, Ελένη Παναγοπούλου, Σταύρος Σάββας, Νεκτάριος Τσαγλιώτης

Βεατρίκη Μακρή, Γιώργος Πανταζής, Κυριακή Πετρέα, Σοφοκλής Σωτηρίου,

Βασίλης Τόλιας, Αθηνά Τσαγκογέωργα, Γεώργιος Καλκάνης

 

ΑΝΑΔΟΧΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ «ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ»Εικόνα

Η συγγραφή και η επιστηµονική επιµέλεια του βιβλίου πραγµατοποιήθηκε
υπό την αιγίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου




«Φυσικά» Ε' Δημοτικού
Ερευνώ και Ανακαλύπτω
Βιβλίο Μαθητή























ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ»







ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ

Art Today, Zedcor Inc: ποτάμι 24, καταρράκτης 28, χιονισμένο δέντρο 41, κεραυνός 56, Corel Corporation: γερανοί 10, σκίουρος 26, εξέδρα πετρελαίου 28, εργάτης 30, λουλούδι 41, σκυρόδεμα 54, τούβλα 85, Corbis: γυαλί πυρωμένο 47, Earth Base Inc: πυρκαγιά 26, IMSI, Master Photos Collection: σκύλος 35, μέδουσα 73, ακρίδα 99, χελώνα 107, Intime Sports: Κάχι Καχιασβίλι 22, Πύρρος Δήμας 31, λέιζερ 74, Kordic: νυχτερίδα 94-95, NASA: Σελήνη 73, Photodisc Inc: πυρωμένη βίδα 27, ήλιος 28, λάβα 41, πουλιά 85, μουσικά όργανα 89, φάλαινες 93, ηφαίστειο 105, αλυσίδες 113, Photos.com: βώλος 12, λόγχη 12, λουλούδι 12, χρυσός 13, κέρματα 13, μοντέλο μορίου 13-14, νότες 14, γράμματα 14, δωμάτιο 16, κύβοι 16, ζυγός 16, βώλοι 16-17, παραμάνα 17, μπλέντερ 18-19, μπετονιέρα 19, 3 ποτήρια 20-21, σκουπιδότοπος 21, φλιτζάνι 22, ψάρια 23, ποδήλατο 25, σκαραβαίος 25, διαστημικό λεωφορείο 25, σωλήνες 27, δεξαμενές 28, ξυλεία 29, όλες εκτός από το κορίτσι 32-33, χαμόγελα 34, οδοντογιατρός 34, κορίτσι 35, όλες εκτός από το κορίτσι 38-39, θερμόμετρο 40, αερόστατα 41, κατσαρόλα 42, αστέρια 42, αστροναύτης 44, παιδί 44, λάμπα 45, χέρι-θερμόμετρο 45, σταγόνα 46, κερί 46, παγωτό 46-47, χυτήριο 47, όλες εκτός από τη σταγόνα 48-49, αλυκές 50, κοπέλα 51, θαμπωμένα τζάμια 52, μπουκάλια 53, όλες 60-61, κεραυνός 70, ασφάλειες 71, φώτα 74, βεγγαλικά 74, φάρος 75, όλες εκτός από το ασθενοφόρο 76-77, λίμνη 80, φώτα αυτοκινήτων 81, ομίχλη 81, κύμα 88, σφουγγάρι 96-97, χιόνι 97, πόλη 97, καρυοθραύστης 104, ταχύμετρο 106, όλες στο κάτω μέρος εκτός από το μήλο 106-107, καρότσι 109, σκαθάρια 110-111, δυναμόμετρο χεριού 111, όλες 112, σκι 114, σφυρί 114, Stock Directory, Ideal Photo AE: δέντρο 26, παγόβουνο 40, ήλιος 40, ηφαίστειο 41, ανεμογεννήτρια 65, δάσος 88, υπερηχογράφημα 95, βατράχια 99, μυρμήγκι 105, τσιτάχ 107, Sciencephotos: πιεσόμετρο 10, γλώσσα 37, θερμογράφημα χεριού 42, νερό που βράζει 50-51, παγάκι 48-49, υγρό σε δοχείο 52, φυσαλίδες 53, τρανζίστορ 62, μπαταρίες 64-65, παλιά λάμπα 68-69, έκλειψη Ηλίου 79, μαύρη τρύπα 82, Διαδίκτυο: www.creswell-crags.org.uk/virtuallytheiceage/Natural_world/index.html άνθρωπος σπηλαίων 12, www.etema.gr/04%20Teleferik.jpg τελεφερίκ 25, www.innoquip.nl/ECG_on_PocketPC_patient.jpg ηλεκτροκαρδιογράφημα 63, www.astro.cornell.edu/~bkent/images/eclipse2004/poster.jpg έκλειψη Σελήνης 79, www.thewalters.org/html/collec_object_detail.asp?ID=36&object_ID=54.769 αρχαίος καθρέπτης 82, www.jwaterhouse.com/paintings/large/ulysses_and_the_sirens.jpg Σειρήνες 92, www.defenselink.mil/specials/images/sightofsound.jpg κρουστικό κύμα 92-93, www.wels.net/wmc/Downloads/069.gif σάλπιγγες Ιεριχούς 93, graphics.stanford.edu/~levoy/images/bullet-apple-s.jpg σφαίρα-μήλο 107, ΔΕΗ: εργοστάσιο 27, ΔΕΠΑ: φλόγα 13, Υπουργείο Πολιτισμού: άρμα ήλιου 72




ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΥΛΙΚΑ ΣΩΜΑΤΑ

Εισαγωγή
1. Δομή της ύλης
2. Ιδιότητες των υλικών σωμάτων

ΜΙΓΜΑΤΑ

Εισαγωγή
1. Μελετώντας τα μίγματα
2. Διαλύματα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

Εισαγωγή
1. Η ενέργεια στην καθημερινή ζωή
2. Αποθήκες ενέργειας
3. Τροφές και ενέργεια

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εισαγωγή
1. Τα δόντια μας - Η αρχή του ταξιδιού της τροφής
2. Το ταξίδι της τροφής συνεχίζεται
3. Ισορροπημένη διατροφή

ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ

Εισαγωγή
1. Θερμοκρασία - Θερμότητα: Δύο έwοιες διαφορετικές
2. Τήξη - Πήξη
3. Εξάτμιση, Βρασμός και Υγροποίηση
4. Διαστολή - Συστολή

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ

Εισαγωγή
1. Ηλεκτρόνια: Διαρκώς σε κίνηση
2. Το ηλεκτρικό κύκλωμα
3. Αγωγοί και μονωτές
4. Ηλεκτρικές πηγές

5. Διακόπτης
6. Ηλεκτρικές συσκευές
7. Ηλεκτρικό ρεύμα, μία επικίνδυνη υπόθεση

ΦΩΣ

Εισαγωγή
1. Διάδοση του φωτός
2. Φως και υλικά σώματα
3. Ανάκλαση, διάχυση και απορρόφηση του φωτός

ΗΧΟΣ

Εισαγωγή
1. Πώς παράγεται ο ήχος;
2. Πώς διαδίδεται ο ήχος;
3. Ανάκλαση και απορρόφηση του ήχου
4. Το αφτί
5. Ηχορρύπανση - Ηχοπροστασία

ΜΗΧΑΝΙΚΗ

Εισαγωγή
1. Ταχύτητα
2. Δύναμη
3. Τριβή
4. Πίεση

Από το μαγευτικό μικρόκοσμο που μας αποκαλύπτουν τα μικροσκόπια ώς τον πολύ μακρινό κόσμο των άστρων που μελετάμε με τα τηλεσκόπια ο κόσμος μας υπακούει σε κανόνες που προσπαθούμε να μελετήσουμε και να κατανοήσουμε. Οι γνώσεις που αποκτάμε μας
βοηθούν να παρεμβαίνουμε στο περιβάλλον, να επινοούμε τεχνικές και να κατασκευάζουμε μηχανές που διευκολύνουν την καθημερινότητά μας και πολλές φορές σώζουν ακόμα και ανθρώπινες ζωές. Με τις γνώσεις αυτές διατυπώνουμε θεωρίες, με τις οποίες ερμηνεύουμε άλλα φαινόμενα που δεν είναι εύκολο να μελετήσουμε ούτε με τα πιο εξελιγμένα όργανα παρατήρησης.
Το βασικό εργαλείο για τη μελέτη του κόσμου που μας περιβάλλει είναι η επιστημονική μέθοδος. Με το πολύτιμο αυτό εργαλείο, τη μεθοδική παρατήρηση, χτίσαμε όλη τη γνώση στην οποία στηρίζεται ο πολιτισμός μας.
Αυτό το πολύτιμο εργαλείο, την επιστημονική μέθοδο, προσπαθούν να σου μεταδώσουν τα βιβλία της σειράς «Ερευνώ και Ανακαλύπτω». Με τη βοήθειά τους και την καθοδήγηση της δασκάλας ή του δασκάλου σου θα μελετάς τα φυσικά φαινόμενα, θα θέτεις ερωτήματα και θα διατυπώνεις υποθέσεις. Με πειράματα και μεθοδικές παρατηρήσεις θα ελέγχεις αν οι υποθέσεις σου είναι σωστές.
Θα συζητάς και θα συγκρίνεις τις παρατηρήσεις σου με αυτές των συμμαθητών και συμμαθητριών σου και θα καταλήγεις σε συμπεράσματα που θα επιβεβαιώνουν ή θα απορρίπτουν τις υποθέσεις σου και θα σε οδηγούν σε νέες.
Βασικός βοηθός στην προσπάθειά σου να ερευνήσεις μεθοδικά τα φαινόμενα του κόσμου που μας περιβάλλει, εκτός από τη δασκάλα ή το δάσκαλό σου, θα είναι και το Τετράδιο Εργασιών. Σε αυτό θα βρίσκεις τις οδηγίες για τα πειράματα που θα κάνεις όλη τη χρονιά, σε αυτό θα σημειώνεις παρατηρήσεις και συμπεράσματα. Τα πειράματα που περιγράφει θα τα ολοκληρώνεις στο σχολείο, μπορείς όμως να τα επαναλαμβάνεις και στο σπίτι.
Εγώ τι ρόλο παίζω;

Το βιβλίο του μαθητή περιλαμβάνει κείμενα σχετικά με τα φαινόμενα που μελετάς στο σχολείο. Κείμενα για επιστημονικές ανακαλύψεις, μύθους και λογοτεχνικά αποσπάσματα, περιγραφές για κατασκευές και εξηγήσεις για «περίεργες» κατασκευές, ακόμη και κόμικς διασκεδαστικά...
Για να έχουν οι «ανακαλύψεις» σου ενδιαφέρον, ένα βασικό κανόνα πρέπει να τον σεβαστείς. Μη βιάζεσαι να διαβάσεις τα κείμενα στο βιβλίο του μαθητή, γιατί θα χάσεις τη μαγεία, τη μαγεία της ανακάλυψης. Όσο ενδιαφέροντα και αν βρίσκεις τα κείμενα, πρέπει να έχεις υπομονή και να τα διαβάζεις, αφού πρώτα ολοκληρώσεις την ερευνητική δουλειά στο τετράδιο εργασιών. Θα καταλήγεις πρώτα στα συμπεράσματά σου και μετά μπορείς να διαβάζεις το βιβλίο του μαθητή. Θα το μελετάς, όποτε βρίσκεις χρόνο και πάντα αφού ολοκληρώσεις τα πειράματά σου.

Και κάτι ακόμη... πολύ σημαντικό. Μην προσπαθήσεις να μάθεις τα κείμενα απ' έξω. Θα σε κουράσουν χωρίς λόγο. Η μαγεία των φυσικών επιστημών, η μαγεία της ανακάλυψης δε χρειάζεται αποστήθιση, χρειάζεται κέφι, μεράκι, υπομονή και επιμονή...