Τα θετικά...και τα αρνητικά

1. Tα τρία πρώτα κείμενα μιλάνε για τις «καλές» πλευρές της τηλεόρασης. Μπορείτε να τις βρείτε; Γράψτε τες στο τετράδιό σας, αφού υπογραμμίσετε τις φράσεις που τις υποστηρίζουν.

2. Μπορείτε να σκεφτείτε μερικές ακόμα καλές πλευρές της τηλεόρασης; Τι μπορεί να προσφέρει σε εμάς και στην κοινωνία;

3. Συνεργαστείτε με τον διπλανό σας ή την ομάδα σας και καταγράψτε όσες περισσότερες μπορείτε. Δίπλα σε καθεμιά από αυτές γράψτε και ένα επιχείρημα που να τη στηρίζει. Το επιχείρημά μας έχει συνήθως τη μορφή μιας αιτιολογικής πρότασης με το γιατί ή το επειδή.

Π.χ. Μπορεί να ενημερώσει καλύτερα για ένα γεγονός γιατί έχει εικόνα και μπορεί να μας το δείξει τη στιγμή που γίνεται.

4. Το τέταρτο κείμενο έχει τίτλο:

______________________________________________________________________________________________

Έχει αυτό σχέση με το υπόλοιπο κείμενο; Θα μπορούσατε να βρείτε έναν άλλο τίτλο;

______________________________________________________________________________________________

Γράψτε έναν τίτλο για κάθε παράγραφο:

1.______________________________________________________________________________________________

2.______________________________________________________________________________________________

3.______________________________________________________________________________________________

4.______________________________________________________________________________________________

5.______________________________________________________________________________________________

5. Με τη βοήθεια του άρθρου, αλλά και με αυτά που μπορείτε να σκεφτείτε, συμπληρώστε τις παρακάτω προτάσεις:

Δε θα ήταν άσχημο να κλείναμε για μερικές μέρες την τηλεόραση …

γιατί________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

γιατί________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

γιατί________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

γιατί________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

6. «Όταν την κλείνεις, ανακαλύπτεις με έκπληξη πόσα ενδιαφέροντα πράγματα υπάρχουν για να κάνεις». Γράψτε τρία πράγματα που θα μπορούσατε να κάνετε ένα απόγευμα Σαββάτου που έχετε τελειώσει τα μαθήματά σας αντί να δείτε τηλεόραση.

α'______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

β'______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

γ'_____________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

7. Συμφωνείτε με την παρακάτω άποψη; Αν ναι, γιατί; Αν όχι, γιατί;

8. Μπορείτε να βρείτε τι σημαίνουν οι παρακάτω συντομογραφίες / τα αρκτικόλεξα:

• Πώς λέτε να είναι το αρκτικόλεξο / η συντομογραφία για:

Γενική Συνομοσπονδία

Εργατών Ελλάδας = ..................................

Ελληνική Αστυνομία = ...............................

Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία = .............

Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων = .............

Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή = .................

Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής =...................

κυρία = ....................................................

τετραγωνικά δέκατα = ...............................

νοτιοανατολικά = ......................................

Μάρτιος = .................................................

9. Με τον ίδιο τρόπο να εξηγήσετε τι σημαίνουν οι λέξεις:

τηλεκατευθυνόμενος > ________________________=__________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

τηλεπικοινωνία > ___________________________ = __________________________________________________

τηλεϊατρική > _____________ = ___________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

τηλεταινία > _____________________________=_____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

Τηλεόραση και διαφήμιση

Δείτε τι έγραψαν μερικά παιδιά για τις διαφημίσεις:

...Σε κάθε σπίτι σήμερα έχει μπει η τηλεόραση και, όπως γνωρίζουμε, κάθε μέρα βομβαρδιζόμαστε από τις διάφορες διαφημίσεις που προβάλλει. Οι περισσότερες από αυτές προσπαθούν να μας παραπλανήσουν και να μας κάνουν να πάρουμε διάφορα άχρηστα πράγματα. Μερικές διαφημίσεις λένε: «Aν πιεις ένα συγκεκριμένο αναψυκτικό, θα γίνεις σούπερ δυνατός σαν αυτόν που το διαφημίζει». Αυτές οι διαφημίσεις σού κάνουν κυριολεκτικά πλύση εγκεφάλου και κυρίως επηρεάζουν τα μικρά παιδιά, που στην ηλικία τους είναι φυσικό να τις πιστεύουν.

Μεθοδίου Σταύρος

…Σε μια διαφήμιση λένε πως με το απορρυπαντικό νέας γενιάς βγαίνουν όλοι οι λεκέδες, ενώ με τα απορρυπαντικά παλιάς γενιάς δεν έβγαιναν. Άρα δείχνουν και μόνοι τους ότι παλιά μάς κορόιδευαν, αφού και τότε τα ίδια μάς έλεγαν. Μήπως και τώρα δε μας κοροϊδεύουν;

Υπάρχει και κάτι άλλο που εκνευρίζει κάθε τηλεθεατή. Εκεί που βλέπεις μια σειρά και έχεις πάρα πολλή αγωνία να δεις τι θα γίνει, βγαίνει κάποιος εκεί πέρα και σου λέει: «Τι προτιμάει ο πίθηκος; Κόκα κόλα ή Πέψι κόλα;». Φυσικά εμείς ξέρουμε ότι στον πίθηκο αρέσουν μόνο οι μπανάνες. Αλλά, μέχρι να δούμε τι προτιμάει ο πίθηκος, περνάνε 5 λεπτά και μετά έχει κι άλλες διαφημίσεις και, όταν τελειώνουν, βλέπεις τους τίτλους της σειράς και γράφει: «Η συνέχεια την άλλη Τρίτη».

Έλληνα Νάνση

(Από σχέδιο εργασίας: «Παιδί και τηλεόραση» της Ε' και Στ' τάξης
του Δημοτικού Σχολείου της Παναγίας Θάσου)             

1. Για ποια πράγματα κατηγορούν ο Σταύρος και η Νάνση τις διαφημίσεις; Υπογραμμίστε τα ρήματα ή τις εκφράσεις που το δείχνουν.

Ας προσπαθήσουμε να δούμε ποιος είναι ο στόχος τους:

Βρείτε τα αντικείμενα των μαυρισμένων ρημάτων:

• προσπαθούν να μας παραπλανήσουν…

δηλαδή να παραπλανήσουν εμάς

• να μας κάνουν να πάρουμε διάφορα άχρηστα πράγματα

_____________________________________________________________________________

• σου κάνουν πλύση εγκεφάλου

______________________________________________________________________________

• επηρεάζουν τα μικρά παιδιά

______________________________________________________________________________

• μας κοροϊδεύουν

______________________________________________________________________________

• εκνευρίζει τον τηλεθεατή

2. Συζητήστε στην τάξη αν έχουν δίκιο. Έχουν μόνο αρνητικές πλευρές οι διαφημίσεις;

Συγκεντρώστε τις απόψεις σας στον παρακάτω πίνακα προσπαθώντας να βρείτε όχι μόνο τα αρνητικά τους αλλά και τα θετικά τους:

3. Δείτε τώρα τι γράφει η Ελευθερία:

...Τώρα, για να είμαστε δίκαιοι, καλές είναι οι διαφημίσεις αλλά έχουν πάντα καλό σκοπό; Ας πάρουμε, για παράδειγμα, ένα φανταστικό αναψυκτικό κι ας το ονομάσουμε "ΖΑΦ". Στη διαφήμιση λένε: «Γεια σας. Με λένε Βρασίδα. Η ζωή μου μέχρι τώρα ήταν μονότονη. Δεν είχε κανένα ενδιαφέρον. Ώσπου ήρθε το "ΖΑΦ" και η ζωή μου άλλαξε. Ήταν γεμάτο ενέργεια και ζωτικότητα. Το "ΖΑΦ" με έσωσε. Περιμένει να σώσει και εσάς». Έτσι είναι οι γνωστές διαφημίσεις στην τηλεόραση.

Αλλά, αν το προσέξατε, λέει τι περιέχει αυτό το προϊόν; Λέει αν υπάρχουν βιταμίνες μέσα σε αυτό; Λέει αν έχουν χρησιμοποιηθεί συντηρητικά; Αφού δεν τα λέει αυτά, θα ήταν φυσικό εμείς να μην το προτιμήσουμε. Αλλά δυστυχώς εμείς κάνουμε το αντίθετο. Μας εντυπωσιάζει η διαφήμιση, μας υπνωτίζουν τα πειστικά λόγια και το προτιμάμε. Δυστυχώς αυτή είναι η σκληρή αλήθεια. Πρέπει όμως να ξυπνήσουμε. Να μην αφήνουμε τη διαφήμιση να μας παρασύρει.

Προβά Ελευθερία

• Γιατί αφήνουμε τις διαφημίσεις να μας παρασύρουν;

______________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________

• Γράψτε τι θα έπρεπε να προσέχουμε όταν βλέπουμε μια διαφήμιση:

______________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________

4. Χωριστείτε σε ζευγάρια. Προετοιμάστε στο τετράδιό σας ερωτήσεις για το συμμαθητή ή τη συμμαθήτριά σας, ζητώντας να σας πει τις προτιμήσεις ή τη γνώμη του/της για τις διαφημίσεις, όπως:

• Γιατί σου αρέσει μια διαφήμιση;
• Ποια είναι η αγαπημένη σου διαφήμιση;
• Θα ήθελες περισσότερο ή λιγότερο «τηλεοπτικό χρόνο» διαφημίσεων;
• Τι αισθάνεσαι όταν η αγαπημένη σου ταινία διακόπτεται για να προβληθούν διαφημίσεις;

Να καταγράψετε τις απαντήσεις των συμμαθητών σας και να τις μεταφέρετε σε πλάγιο λόγο. Να χρησιμοποιήσετε μερικά από τα παρακάτω ρήματα: είπε, απάντησε, υποστήριξε, θα επιθυμούσε, θέλησε, πιστεύει, νομίζει, ελπίζει.

5. Συμπληρώστε με αιτιολογικές προτάσεις:

α. Μου αρέσουν οι διαφημίσεις που προβάλλουν παιχνίδια __________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

β. Ακούω περισσότερο ραδιόφωνο

________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

γ. Θα σου κάνω τη χάρη να μη δω τηλεόραση

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

δ. Μην επηρεάζεσαι από τις διαφημίσεις

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

ε. Θα σταματήσω να αγοράζω άχρηστα προϊόντα

________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________

7. Χωριστείτε σε ομάδες και φτιάξτε τις δικές σας διαφημίσεις. Μπορείτε να επινοήσετε ένα προϊόν και να το διαφημίσετε ή να αλλάξετε… τα φώτα σε μια γνωστή διαφήμιση που παίζεται στην τηλεόραση.

Φτιάξτε ένα δικό σας σενάριο και παίξτε το στην τάξη.

Δείτε ένα παράδειγμα:

Ένας νεαρός σηκώνεται το πρωί και πηγαίνει στην τουαλέτα για να πλύνει τα δόντια του. Εκεί βρίσκει την καινούρια οδοντόκρεμα «Φαφουτέξ».

– Για να δούμε και αυτή την οδοντόκρεμα, άκουσα πως είναι διαφορετική από τις άλλες. Μου είπαν ότι λύνει για πάντα το πρόβλημα του βουρτσίσματος των δοντιών!

Την ανοίγει και τη βάζει στην οδοντόβουρτσα. Αρχίζει να βουρτσίζει τα δόντια του και βάζει τις φωνές:

– Τα δόντια μου, τα δόντια μου, χάθηκαν!

Τότε ακούγεται η φωνή του εκφωνητή να λέει:

– Νέα καταπληκτική οδοντόκρεμα «ΦΑΦΟΥΤΕΞ», κάνει τα δόντια αόρατα!

• Σίγουρα εσείς μπορείτε να φτιάξετε μια πολύ καλύτερη. Εμπρός λοιπόν!

8. Οι διαφημίσεις, είτε είναι στην τηλεόραση είτε σε ένα περιοδικό είτε σε μια εφημερίδα, χρησιμοποιούν ρήματα σε προστακτική. Πολλές φορές όμως έχουν ορθογραφικά λάθη, ιδιαίτερα στην κατάληξη / -...στε/.

Έτσι, βλέπουμε πολύ συχνά την προστακτική: τηλεφωνείστε, ενώ το σωστό είναι τηλεφωνήστε.

• Συμπληρώστε σωστά τα διαφημιστικά μηνύματα
• Χρησιμοποι____στε τους κάδους ανακύκλωσης!
• Χαρ____στε αγάπη στα παιδιά. Ζητ____στε προϊόντα Unicef.
• Γυμναστ____τε στο πάρκο της γειτονιάς σας!
• Αναζητ____στε υγιεινές τροφές! Προτιμ____στε σπιτικές λιχουδιές!
• Χαρ____τε τις διακοπές σας στο όμορφο νησί μας.
• Λ____στε τα οικονομικά σας προβλήματα παίρνοντας δάνειο από την τράπεζά μας.
• Κινηθ____τε έξυπνα και απαλλαγ____τε από τις έγνοιες.

Προγράμματα τηλεόρασης

ΕΤ1 – Πρόγραμμα ημέρας – Σάββατο 4/9/2004

______________________________________________________________________________________

1. Παραπάνω υπάρχει το πρόγραμμα της Κρατικής Τηλεόρασης. Παρατηρήστε το προσεκτικά και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:

• Ποιες ώρες προβάλλονται τα ντοκιμαντέρ;
• Τι ώρα έχει δελτίο ειδήσεων;
• Πάνω από κάθε πρόγραμμα υπάρχει ένα σήμα. Γιατί; Σε τι χρησιμεύει;
• Σημειώστε στο πρόγραμμα της εκπαιδευτικής τηλεόρασης τι θα θέλατε να δείτε.

2. Ας πούμε ότι είστε μόνοι στο σπίτι και θέλετε να περάσετε όμορφα παρακολουθώντας τηλεόραση. Ποια ή ποιες εκπομπές θα επιλέγατε να δείτε από το πρόγραμμα της κρατικής τηλεόρασης και γιατί; Συζητήστε στην τάξη σας για τις αγαπημένες σας εκπομπές.

3. Διαβάστε τι έγραψε ένας δημοσιογράφος για τις παιδικές εκπομπές στην τηλεόραση:

Όπως οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά δικαιούνται να παρακολουθούν στην τηλεόραση αυτά που τους αρέσουν, όπως, για παράδειγμα, κινούμενα σχέδια, ταινίες για παιδιά και νέους κτλ. Όμως η αλήθεια είναι ότι τα παιδιά στερούνται αυτού του είδους τις εκπομπές, αφού είναι λίγοι οι τηλεοπτικοί σταθμοί που προβάλλουν παιδικές εκπομπές.

Τα παιδιά αναρωτιούνται πότε οι μεγάλοι θα καταλάβουν ότι και αυτά δικαιούνται το δικό τους τηλεοπτικό χρόνο. Αυτοί που ασχολούνται με τον σχεδιασμό των τηλεοπτικών προγραμμάτων απολογούνται λέγοντας ότι βάζουν λίγες παιδικές εκπομπές γιατί έτσι τα παιδιά διαβάζουν περισσότερο και αθλούνται. Από την άλλη, εγγυώνται ότι σύντομα θ' αλλάξουν πολλά πράγματα στην ελληνική τηλεόραση και ότι τα παιδικά προγράμματα θα γίνουν καλύτερα.

κείμενο της συγγραφικής ομάδας

Ας υποθέσουμε ότι αυτά που διαβάσατε τα γράφει κάποιος δημοσιογράφος μετά από δέκα χρόνια. Οι χρόνοι των ρημάτων που είναι μαυρισμένα και υπογραμμισμένα πρέπει να μπουν στον παρατατικό:

Όπως οι μεγάλοι, έτσι και τα παιδιά δικαιούνταν/εδικαιούντο να παρακολουθούν στην τηλεόραση αυτά που τους άρεσαν, όπως, για παράδειγμα, κινούμενα σχέδια, ταινίες για παιδιά και νέους κτλ.

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

Ας δούμε τις παρακάτω προτάσεις:

α. Η κρατική τηλεόραση θα διεξάγει διαγωνισμό για την επιλογή και την αγορά παιδικών προγραμμάτων.

β. Η κρατική τηλεόραση θα διεξαγάγει διαγωνισμό για την επιλογή και την αγορά παιδικών προγραμμάτων.

Σε ποια από τις δυο προτάσεις είναι λάθος το ρήμα; Το θα διεξάγει σημαίνει θα πραγματοποιεί (εξακολουθητικός μέλλοντας) και το θα διεξαγάγει σημαίνει θα πραγματοποιήσει (συνοπτικός μέλλοντας). Άρα, το λάθος είναι στην .................... πρόταση.

4. Το αρχαίο ρήμα άγω το συναντάμε σήμερα συχνά σύνθετο με διάφορες προθέσεις. Στον παρακάτω πίνακα θα βρείτε σύνθετα ρήματα με το άγω. Γράψτε δίπλα τον αόριστο οριστικής:

5. Στο παρακάτω κείμενο μπορείτε να μεγαλώσετε τις προτάσεις τοποθετώντας τα κατάλληλα επίθετα δίπλα από τα ουσιαστικά. Στην παρένθεση σας προτείνουμε κάποια, μπορείτε όμως να βρείτε και δικά σας.

(ζωντανός, σημαντικός, εκπληκτικός, υψηλός, τηλεοπτικός)

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας κατέρριψαν όλα τα ρεκόρ σε επίπεδο _____________________ κάλυψης και τηλεθέασης, καθώς είχαν τους περισσότερους τηλεθεατές και εικόνες _____________________ ποιότητας. Είναι χαρακτηριστικό ότι 3,9 δισ. άνθρωποι είχαν πρόσβαση στην κάλυψη των Αγώνων της Αθήνας, σε σύγκριση με τα 3,6 δισ. για τους Αγώνες του Σίδνεϋ. Η ______________________ μετάδοση αυξήθηκε κατακόρυφα, με περισσότερους από τους μισούς ραδιοτηλεοπτικούς φορείς σε όλο τον κόσμο να μεταδίδουν απευθείας 4.000 ώρες Αγώνων. Η κάλυψη σε ώρες _____________________ τηλεθέασης αυξήθηκε κατά 55% σε σύγκριση με το Σίδνεϋ, ενώ σημειώθηκαν _____________________ αυξήσεις ωρών κάλυψης και παρακολούθησης στην Κεντρική και Νότια Αμερική και Ασία.

  Kάντε ένα σχέδιο εργασίας με θέμα την επίδραση της τηλεόρασης στη ζωή μας. Χωριστείτε σε  ομάδες και αναλάβετε μια σειρά από δραστηριότητες που μπορείτε να τις παρουσιάσετε στην  τάξη ή να τις δημοσιεύσετε στον πίνακα ανακοινώσεων ή στην εφημερίδα του σχολείου σας:

• Φτιάξτε και μοιράστε στους συμμαθητές σας ένα ερωτηματολόγιο που να ερευνά: Πόσες ώρες την ημέρα βλέπουν τηλεόραση (0, 1, 2, 3, > 3).

  Ποιες ώρες βλέπουν τηλεόραση (έως τις 2 μ.μ., 2-6 μ.μ., 6-10 μ.μ., μετά τις 10 μ.μ.).

  Ποιες είναι οι εκπομπές της προτίμησής τους (κινούμενα σχέδια, ελληνικές ταινίες, τηλεπαιχνίδια, ξένες ταινίες, ειδήσεις, διάφορα).

  Παρουσιάστε τα αποτελέσματα με ένα ραβδόγραμμα.

• Ψάξτε σε εφημερίδες, περιοδικά και βιβλία με κόμικς και βρείτε έξυπνες γελοιογραφίες για την τηλεόραση.
• Φτιάξτε έναν θεατρικό διάλογο με θέμα την εξάρτηση που δημιουργεί η τηλεόραση στους ανθρώπους και το πόσο άσχημα νιώθουν όταν τη στερηθούν, όπως, π.χ., όταν συμβεί μια διακοπή ρεύματος.

ΣΧΟΛΙΑ

κάνω μποϊκοτάζ ή μποϊκοτάρω κάτι: δεν αγοράζω κάτι ή δε βλέπω, δε συμμετέχω σε κάτι, για να δείξω τη διαφωνία μου