Ιστορία (Δ Δημοτικού): Ηλεκτρονικό Βιβλίο

ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙO 7
Oι δεσμοί που ένωναν τους Έλληνες

Oι Έλληνες, σκορπισµένοι σε πολλά µέρη, έβρισκαν ευκαιρίες ν' ανταµώνουν. Oι πανελλήνιοι αγώνες, τα µαντεία, οι Αµφικτιονίες ήταν µερικές από τις δραστηριότητες που τους έκαναν να νιώθουν ως µέλη µιας µεγάλης οικογένειας.

το µαντείο:

ο ιερός τόπος στον οποίο πήγαιναν οι Έλληνες για να µάθουν από τους ιερείς τι θα τους συµβεί στο µέλλον.
...........................

1. Τους αθλητές στεφάνωναν µε στεφάνι αγριελιάς.

Oι Έλληνες, σκορπισµένοι στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου, κράτησαν ζωντανούς τους δεσµούς που τους ένωναν. Φρόντιζαν µάλιστα να τους ανανεώνουν. Μια τέτοια ευκαιρία ήταν οι Oλυµπιακοί αγώνες. Στους αγώνες αυτούς, που γίνονταν κάθε τέσσερα χρόνια στην Oλυµπία, έπαιρναν µέρος µόνο Έλληνες.

Πριν αρχίσουν οι αγώνες, αγγελιαφόροι µετέφεραν το µήνυµα των αγώνων σ' όλες τις πόλεις. Oι πόλεµοι σταµατούσαν. Oι αθλητές και οι συνοδοί τους µπορούσαν έτσι να πάνε στην Oλυµπία χωρίς να κινδυνεύουν. Oι νικητές των αγώνων στεφανώνονταν µε κλαδί ελιάς και κέρδιζαν την αγάπη και την εκτίµηση όλων. Πανελλήνιοι αγώνες γίνονταν επίσης στον Ισθµό, τους ∆ελφούς και τη Νεµέα.

Oι αρχαίοι Έλληνες τιµούσαν ιδιαίτερα τους Oλυµπιονίκες. Όταν γύριζαν στην πατρίδα τους, έµπαιναν µέσα στην πόλη όχι από την κύρια πύλη, αλλά από ένα άνοιγµα που γινόταν στο τείχος. Μ' αυτό τον τρόπο οι πολίτες πίστευαν ότι σε περίπτωση κινδύνου το κενό θα το κάλυπτε µε το στήθος του ο αθλητής.

2. Η πάλη ήταν ένα από τα πολύ αγαπηµένα αγωνίσµατα στην αρχαία

Ελλάδα (Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο).

η συνέλευση:

ο τόπος όπου συναντιόνταν οι αντιπρόσωποι του λαού για να συζητήσουν διάφορα θέµατα.

...........................

η Πυθία:

η ιέρεια του θεού Απόλλωνα στο µαντείο των ∆ελφών, η οποία µετέδιδε τους χρησµούς στους ανθρώπους. Η φράση που ακούµε σήµερα: κάνει την Πυθία σηµαίνει ότι λέει κάποιος ή κάποια λόγια µπερδεµένα.

...........................

3. Στον ιερό βωµό του µαντείου των ∆ελφών

ήταν πάντα αναµµένη η φωτιά.

Oι Έλληνες, όπως όλοι οι άνθρωποι, ήθελαν να προβλέπουν τι θα γίνει στο µέλλον. Για να βρούνε απαντήσεις στα προβλήµατά τους πήγαιναν στα μαντεία. Το πιο γνωστό ήταν το µαντείο των ∆ελφών που ήταν αφιερωµένο στο θεό Απόλλωνα. Oι χρησµοί, όπως λέγονταν οι απαντήσεις που έδινε η Πυθία, δεν είχαν πάντοτε ξεκάθαρο νόηµα.

Oι άνθρωποι που κατοικούσαν γύρω από τέτοιους ιερούς τόπους, σχηµάτιζαν ενώσεις. Αυτό γινόταν γιατί συνήθως εκεί υπήρχαν θησαυροί που ήθελαν να τους προφυλάξουν. Ανάµεσα σ' αυτές τις ενώσεις, που ονοµάζονταν Αµφικτιονίες, ξεχωρίζει η Αµφικτιονία των ∆ελφών. Όταν γινόταν συνέλευση, κάθε πόλη έστελνε δυο αντιπροσώπους. Oι αποφάσεις που παίρνονταν ήταν σεβαστές απ' όλους τους κατοίκους της περιοχής.

Όλες αυτές οι δραστηριότητες ένωναν τους Έλληνες και τους έκαναν να νιώθουν µέλη µιας µεγάλης οικογένειας.

4. Το στάδιο της αρχαίας Oλυµπίας

Κάποτε µια ηλικιωµένη γυναίκα, η Καλλιπάτειρα, µπήκε στο στάδιο της Oλυµπίας την ώρα που γίνονταν οι αγώνες. Κάθισε µαζί µε τους άντρες και παρακολουθούσε τους αθλητές που αγωνίζονταν.

Όταν την κατάλαβαν οι κριτές των Oλυµπιακών Αγώνων, οι ελλανοδίκες, τη ρώτησαν αυστηρά πώς τόλµησε να κάνει κάτι τέτοιο. Εκείνη απάντησε θαρρετά πως είναι µια ξεχωριστή γυναίκα, γιατί έχει τον πατέρα της και τα τρία αδέλφια της Oλυµπιονίκες και τώρα παίρνει µέρος στους αγώνες και ο γιος της.

Αισχίνης, 4η Επιστολή (διασκευή)

Oι ιέρειες της ∆ωδώνης λένε τα εξής: ∆υο µαύρα περιστέρια πέταξαν από τη Θήβα της Αιγύπτου και έφτασαν το ένα στη Λιβύη και το άλλο στη ∆ωδώνη. Αυτό το δεύτερο κάθισε πάνω σε µια βελανιδιά και µίλησε µε ανθρώπινη φωνή. Είπε πως έπρεπε στο σηµείο αυτό να γίνει µαντείο του ∆ία. Όσοι άκουσαν το µήνυµα πίστεψαν πως ήταν θέληµα του θεού και υπάκουσαν. Oι ιέρειες που διηγήθηκαν όλα αυτά ήταν η γριά Προµένεια, η Τιµαρέτη και η νεαρή Νικάνδρα. Συµφωνούσαν µαζί τους και οι ∆ωδωναίοι που εργάζονταν στο ιερό.

Ηρόδοτος, Ιστορία, Β, 54 (διασκευή)

5. O αρχαιολογικός χώρος των ∆ελφών

Κάποτε ο Κροίσος, που ήταν ο βασιλιάς των Λυδών, θέλοντας να εκστρατεύσει εναντίον των Περσών, ρώτησε το µαντείο των ∆ελφών αν θα κέρδιζε στον πόλεµο. Το µαντείο απάντησε: «Αν ο Κροίσος περάσει τον Άλυ ποταµό, θα καταστρέψει ένα κράτος». O Άλυς χώριζε τα κράτη της Περσίας και της Λυδίας. O Κροίσος πέρασε τον Άλυ, έδωσε τη µάχη, αλλά νικήθηκε. Τότε όλοι κατάλαβαν ότι το µαντείο εννοούσε ότι ο Κροίσος περνώντας τον Άλυ θα κατέστρεφε το δικό του κράτος.

Ηρόδοτος, Ιστορία, Α, 53 (διασκευή)

Μίλησα για την ίδρυση του ιερού και για την πρώτη συγκέντρωση των Αµφικτιόνων και διάβασα τους όρκους, µε τους οποίους οι παλιότεροι Έλληνες υποχρεώθηκαν να µην καταστρέψουν καµιά από τις πόλεις που ανήκαν στην Αµφικτιονία. Συµφώνησαν τότε να µην τις στερήσουν από τα νερά των πηγών ούτε σε καιρό πολέµου ούτε σε καιρό ειρήνης. Σε περίπτωση που κάποιος δεν τηρήσει αυτή την υποχρέωση, να εκστρατεύσουν εναντίον του και να καταστρέψουν τις πόλεις του. Ακόµη, αν κάποιος κλέψει τους θησαυρούς του θεού ή κάνει κακό στο ιερό, να ενώσουν τα χέρια, τα πόδια, τη φωνή και όλες τους τις δυνάµεις για να τον τιµωρήσουν.

Αισχίνης, Περί της Παραπρεσβείας, 115 (διασκευή)

Γνωρίζεις πώς τιµούµε τους Oλυµπιονίκες σήµερα;
Για ποιο λόγο οι άνθρωποι εκείνη την εποχή προσπαθούσαν να γνωρίσουν τι θα γίνει στο µέλλον; Σήµερα οι άνθρωποι κάνουν τέτοιες προσπάθειες;