Φυσική Αγωγή (Γ και Δ Δημοτικού) - Βιβλίο Μαθητή
O αθλητισμός και οι αγώνες στην Eλλάδα Μυκηναϊκή εποχή Επιστροφή στην αρχική σελίδα του μαθήματος

Ο αθλητισμός και οι αγώνες στην Ελλάδα

 

Μινωική εποχή

 

Όλα ήταν έτοιμα λοιπόν για να αρχίσει ο πατέρας του Λευτέρη τη διήγηση της ιστορίας του αθλητισμού και των αγώνων στην Ελλάδα από τη μινωική μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Τον κοιτάζαμε στα μάτια και περιμέναμε με αγωνία.

- Ας ξεκινήσουμε το ταξίδι μας στον χρόνο γυρνώντας πίσω περίπου στο 1600-1500 π.Χ. Θα πάμε στην πανέμορφη Κρήτη που, όπως λέει μια μαντινάδα, «η λεβεντιά και η ομορφιά πάνε μαζί, αντάμα». Σ' αυτό το νησί την εποχή εκείνη είχε αναπτυχθεί ένας μεγάλος πολιτισμός, ο οποίος ονομάστηκε μινωικός, προς τιμή του βασιλιά Μίνωα. Από τις τοιχογραφίες και τα διάφορα αγγεία, τα οποία βρέθηκαν εκεί, μαθαίνουμε ότι γίνονταν σπουδαίοι αθλητικοί αγώνες. Να θυμάστε, παιδιά μου, ότι, όταν σε μια χώρα επικρατεί ειρήνη και οι άνθρωποι που ζουν στη χώρα αυτή αισθάνονται ασφαλείς και έχουν τα απαραίτητα για να ζουν καλά, τότε έχουν διάθεση να ασχοληθούν και με τον πολιτισμό και με τον αθλητισμό. Οι αγώνες οι οποίοι γίνονταν εκείνη την εποχή ήταν θρησκευτικοί, δηλαδή γίνονταν για να τιμήσουν ή να ευχαριστήσουν κάποιο θεό. Τα αγωνίσματα στα οποία συμμετείχαν οι αθλητές ήταν: το κυβίστημα, τα ταυροκαθάψια, η πυγμή και η πάλη. Το κυβίστημα ήταν αγώνισμα μόνο για νέους άνδρες. Στηρίζονταν με τα χέρια στο έδαφος και εκτελούσαν ακροβατικά γυμνάσματα. Τα Ταυροκαθάψια ήταν κυβιστήματα πάνω από ταύρους που κινούνταν.

Ο ταύρος θεωρείτο ιερό ζώο. Στο αγώνισμα αυτό συμμετείχαν άνδρες και γυναίκες. Για να λάβει κάποιος μέρος στα ταυροκαθάψια, έπρεπε να είναι πάρα πολύ καλά γυμνασμένος και να εκτελεί με απόλυτη ακρίβεια και τέλειο συντονισμό κάθε κίνηση. Η πυγμή και η πάλη, τα οποία σήμερα, όπως ίσως γνωρίζετε, περιλαμβάνονται στα Ολυμπιακά αγωνίσματα, ήταν πολύ δημοφιλή αγωνίσματα την εποχή εκείνη. Τα αγωνίσματα αυτά, όπως φαίνεται από την τοιχογραφία με τους δύο πυγμάχους, που βρέθηκε στη Θήρα, γίνονταν και σε άλλες πόλεις, οι οποίες είχαν εμπορικές σχέσεις με την Κρήτη.

Φυσική Αγωγή
Ταυροκαθάψια: Τοιχογραφία από το ανάκτορο της Κνωσού. Μέσα του 15 ου αιώνα πΧ.
Ταυροκαθάψια: Τοιχογραφία από το ανάκτορο της Κνωσού. Μέσα του 15ου αιώνα πΧ.

Σχετικά με τους ανθρώπους, τον πολιτισμό τους και τους αγώνες έχουμε συλλέξει πολλά στοιχεία από τοιχογραφίες, που έχουν βρεθεί. Ας παρατηρήσουμε τις δύο αυτές τοιχογραφίες. Τι βλέπουμε;

- Τα μαλλιά των αθλητών, τόσο στα ταυροκαθάψια όσο και στη πυγμαχία ήταν μακριά, πολύ περιποιημένα και ομοιόμορφα.

- Πολύ σωστά, Κώστα. Τι άλλο παρατηρούμε;

Η Μυρτώ κοίταξε από κοντά τις εικόνες και είπε:

- Στην πυγμαχία τα αγόρια αγωνίζονται χωρίς παπούτσια, ενώ στα ταυροκαθάψια φοράνε παπούτσια.

- Πράγματι, Μυρτώ, φοράνε ειδικά παπούτσια, πιθανόν για να μη γλιστρούν, όπως κάνουν και σήμερα οι αθλητές της ενόργανης γυμναστικής. Στην τοιχογραφία με τους νεαρούς πυγμάχους παρατηρούμε επίσης, ότι φοράνε στο χέρι τους ένα γάντι. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι χρησιμοποιούσαν από τότε γάντια πυγμαχίας, όπως και τώρα.

Νεαροί πυγμάχοι. Τοιχογραφία από τη Σαντορίνη. Γύρω στο 1550 πΧ. Αθήνα: Εθνικό αρχαιολογικό μουσείο.
Νεαροί πυγμάχοι. Τοιχογραφία από τη Σαντορίνη.

Γύρω στο 1550 πΧ. Αθήνα, Εθνικό αρχαιολογικό μουσείο.

Η τοιχογραφία αυτή βρέθηκε, όπως είπαμε, στη Θήρα. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι τα μινωικά αγωνίσματα διαδόθηκαν σε όλο το χώρο του Αιγαίου, ενώ από το 1500 π.Χ. εμφανίζονται και στη Μυκηναϊκή Ελλάδα.